જાણો, શું હોય છે ગ્રોસ ઈનકમ, નેટ ઈનકમ અને ટેક્સેબલ ઈનકમ

1 ફેબ્રુઆરીના રોજ દેશનું સામાન્ય બજેટ રજૂ થવા જઈ રહ્યું છે. આ વખતે સરકાર ઈનકમ ટેક્સને લગતી કેટલીક મોટી જાહેરાત કરે તેવી શક્યતા વર્તાઈ રહી છે. એવી પણ ચર્ચા છે કે આ બજેટમાં અઢી લાખને બદલે ત્રણ લાખ સુધીની આવક પર ટેક્સ નહીં ભરવો પડે તેવી જાહેરાત થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, કલમ 80C હેઠળ મળતી ટેક્સ છૂટને પણ દોઢ લાખથી વધારીને બે લાખ કરી શકાય છે. શું વધવાનું છે અને શું નહીં તે તો પહેલી ફેબ્રુઆરીએ જ ખબર પડશે, પરંતુ તે પહેલા Taxable income, gross income અને Net Income કોને કહેવાય તે જાણી લેવું જરુરી છે.

1. ગ્રોસ ઈનકમ એટલે શું?
   ગ્રોસ સેલેરી એટલે કંપની તરફથી આપને પગાર તરીકે અપાતી રકમ. જેમાં બેસિક સેલેરી, એચઆરએ, ટીએ, ડીએ, સ્પશિયલ અલાઉન્સ, લીવ એન્કેશમેન્ટ જેવી બાબતો સામેલ હોય છે. ગ્રોસ સેલેરીને ટેક હોમ સેલેરી પણ કહેવામાં આવે છે. ટેક્સેબલ ઈનકમની ગણના માટે ગ્રોસ ઈનકમની જાણ હોવી જરુરી છે. આપની ગ્રોસ ઈનકમ કેટલી છે તે આપની કંપની દ્વારા આપવામાં આવેલા ફોર્મ 16માં પણ લખેલું હોય છે.
2. નેટ ઈનકમ એટલે શું?
   જ્યારે આપ ઈનકમ ટેક્સ રિટર્ન ફોર્મ ભરશો ત્યારે તેમાંથી શરુઆતના કેટલાક પોઈન્ટ્સ ભર્યા બાદ આપની સામે નેટ સેલેરીની એક કોલમ આવશે. તેને ભરવાની જરુર નથી, તે પોતાની જાતે જ ભરાઈ જાય છે. ત્યારે એ સવાલ થવો સ્વાભાવિક છે કે નેટ ઈનકમ એટલે શું? વાસ્તવમાં આપની ગ્રોસ સેલેરીમાંથી જ્યારે લીવ ટ્રાવેલ અલાઉન્સ, હાઉસ રેન્ટ અલાઉન્સ, અર્ન્ડ લીવ ઈનકેશમેન્ટ જેવા અલાઉન્સને હટાવી દેવાય છે ત્યારે તે આંકડો મળે તેને નેટ સેલેરી કહેવાય છે.
3. ટેક્સેબલ ઈનકમ એટલે શું?
   નેટ સેલેરી પર આપના સેવિંગ્સ અને ડિડક્શનને કાપવામાં આવે છે. જેમ કે, સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન 50 હજાર રુપિયા કપાય છે, અને તમે 80C હેઠળ જે પણ રોકાણ બતાવ્યું હોય તેને પણ કાપવામાં આવે છે. આ સિવાય હેલ્થ ઈન્શ્યોરન્સ, લાઈફ ઈન્શ્યોરન્સના પ્રિમિયમને પણ બાદ કરવામાં આવે છે. તમે હોમ લોન લીધી હોય તો તેના વ્યાજ પર પણ બે લાખ રુપિયા સુધીની છૂટ મળે છે. આમ, ઈનકમ ટેક્સની વિવિધ કલમો હેઠળ તમે જેટલો પણ ક્લેમ કરો તે તમામ રકમને કાપ્યા બાદ જેટલી સેલેરી થાય તેના પર ઈનકમ ટેક્સ લેવામાં આવે છે. તેમાં પણ અઢી લાખ રુપિયા સુધીની વાર્ષિક આવક પર કોઈ ટેક્સ ભરવાનો નથી થતો. ત્યારબાદ જે રકમ બચે તેના પર તમારે ટેક્સ ભરવાનો હોય છે.