બજારમાં અત્યારે જે પ્રકારની અનિશ્ચિતતા છે તેમાં મોટા ભાગના લોકો મૂડી ગુમાવી રહ્યા છે. અમેરિકા જેવા સુપરપાવર દેશમાં પણ આગામી વર્ષથી મંદી (Recession in USA) શરૂ થશે તેવું કહેવાય છે. પરંતુ દલાલ સ્ટ્રીટના અનુભવી રોકાણકાર અને ફર્સ્ટ ગ્લોબલના સ્થાપક શંકર શર્મા (Shankar Sharma) માને છે કે ચોક્કસ સ્ટ્રેટેજીથી બજારમાં તગડું વળતર મેળવી શકાય છે. તેઓ કહે છે કે ઓછામાં ઓછા 20થી 25 સ્ટોક્સ એવા છે જે આગામી 12 મહિનામાં 25થી 100 ટકા જેટલું રિટર્ન આપી શકે છે.
જાન્યુઆરીથી અત્યાર સુધીમાં નિફ્ટીમાં 10 ટકાથી વધારે ઘટાડો થયો છે. તેમાં ઘણા બ્લૂચિપ શેરોને ફટકો પડ્યો છે અને લગભગ 30થી 40 ટકા સુધી ઘટ્યા છે. અત્યારના બજારમાં શંકર શર્મા આ પાંચ નિયમોનું પાલન કરવા જણાવે છેઃ
1) મંદી વખતે જે શેરોમાં જોરદાર ધોવાણ થયું છે તે શેરો તમને મંદી વખતે પણ ઉંચું વળતર નહીં આપી શકે. નબળા સ્ટોક્સ હંમેશા નબળો દેખાવ કરશે.
2) બજારમાં મંદી આવે તેનાથી દુનિયાનો અંત આવી જતો નથી, પરંતુ ઘણા સ્ટોક્સની દુનિયા કાયમ માટે બરબાદ થઈ જાય છે.
3) બજાર તૂટે ત્યારે પણ 'વિનર' શેરોને વેચશો નહીં. બજારમાં જ્યારે રિકવરી આવશે ત્યારે આ વિનર સ્ટોક્સ જ તમને સારું વળતર અપાવશે.
4) માર્કેટના એક્સપર્ટ તમને શેર ક્યારે વેચવા તેની સલાહ આપી શકતા ન હોય તો તેણે તમને શેર ક્યારે ખરીદવા તેની સલાહ પણ આવવી ન જોઈએ.
5) ઇન્વેસ્ટમેન્ટમાં હંમેશા બાંધછોડ કરવા માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ. ક્યારેય જડ વલણ અપનાવવું નહીં.
તેજી હોય કે મંદી, શંકર શર્માની સલાહમાં માનતો એક મોટો વર્ગ છે. અગાઉ પણ તેમણે કહ્યું હતું કે જે રોકાણકારોમાં ગભરાટ હશે તેમાંથી મોટા ભાગના છેલ્લા બે કે અઢી વર્ષમાં જ માર્કેટમાં આવ્યા હશે. આવા રોકાણકારોને મંદીમાં એક સારો પાઠ ભણવા મળ્યો છે. મેં અગાઉ પણ કહ્યું હતું કે બજારમાં તેજી હોય ત્યારે કમાવા મળે છે, પણ શીખવા નથી મળતું. બજાર ઘટે ત્યારે કમાવા ભલે ન મળે, પણ શીખવા બહુ મળે છે. શંકર શર્માએ કહ્યું કે મેં પણ ભૂલો કરી છે પરંતુ હું હંમેશા અભ્યાસ કરવામાં માનું છું. મારી ભૂલ થઈ જાય તો તેના પર વિચારું છું, તેનો બધો ડેટા ભેગો કરું છું અને પછી નિર્ણય લઉં છું. હું બજારને કે રશિયા અથવા ચીનને દોષ નથી આપતો.
જાન્યુઆરીથી અત્યાર સુધીમાં નિફ્ટીમાં 10 ટકાથી વધારે ઘટાડો થયો છે. તેમાં ઘણા બ્લૂચિપ શેરોને ફટકો પડ્યો છે અને લગભગ 30થી 40 ટકા સુધી ઘટ્યા છે. અત્યારના બજારમાં શંકર શર્મા આ પાંચ નિયમોનું પાલન કરવા જણાવે છેઃ
1) મંદી વખતે જે શેરોમાં જોરદાર ધોવાણ થયું છે તે શેરો તમને મંદી વખતે પણ ઉંચું વળતર નહીં આપી શકે. નબળા સ્ટોક્સ હંમેશા નબળો દેખાવ કરશે.
2) બજારમાં મંદી આવે તેનાથી દુનિયાનો અંત આવી જતો નથી, પરંતુ ઘણા સ્ટોક્સની દુનિયા કાયમ માટે બરબાદ થઈ જાય છે.
3) બજાર તૂટે ત્યારે પણ 'વિનર' શેરોને વેચશો નહીં. બજારમાં જ્યારે રિકવરી આવશે ત્યારે આ વિનર સ્ટોક્સ જ તમને સારું વળતર અપાવશે.
4) માર્કેટના એક્સપર્ટ તમને શેર ક્યારે વેચવા તેની સલાહ આપી શકતા ન હોય તો તેણે તમને શેર ક્યારે ખરીદવા તેની સલાહ પણ આવવી ન જોઈએ.
5) ઇન્વેસ્ટમેન્ટમાં હંમેશા બાંધછોડ કરવા માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ. ક્યારેય જડ વલણ અપનાવવું નહીં.
તેજી હોય કે મંદી, શંકર શર્માની સલાહમાં માનતો એક મોટો વર્ગ છે. અગાઉ પણ તેમણે કહ્યું હતું કે જે રોકાણકારોમાં ગભરાટ હશે તેમાંથી મોટા ભાગના છેલ્લા બે કે અઢી વર્ષમાં જ માર્કેટમાં આવ્યા હશે. આવા રોકાણકારોને મંદીમાં એક સારો પાઠ ભણવા મળ્યો છે. મેં અગાઉ પણ કહ્યું હતું કે બજારમાં તેજી હોય ત્યારે કમાવા મળે છે, પણ શીખવા નથી મળતું. બજાર ઘટે ત્યારે કમાવા ભલે ન મળે, પણ શીખવા બહુ મળે છે. શંકર શર્માએ કહ્યું કે મેં પણ ભૂલો કરી છે પરંતુ હું હંમેશા અભ્યાસ કરવામાં માનું છું. મારી ભૂલ થઈ જાય તો તેના પર વિચારું છું, તેનો બધો ડેટા ભેગો કરું છું અને પછી નિર્ણય લઉં છું. હું બજારને કે રશિયા અથવા ચીનને દોષ નથી આપતો.