કમોસમી વરસાદથી ગુજરાતમાં મસાલાની ખેતીને નુકસાનઃ જીરુ, ધાણા, એરંડાનો ભાવ વધશે

ગુજરાતના જુદા જુદા ભાગોમાં તાજેતરના કમોસમી વરસાદના કારણે તાપમાન ઘટી ગયું છે, પરંતુ ખેતીને નુકસાન થયું છે. આ વખતના વરસાદથી ગુજરાતમાં મસાલાના પાકને અસર થવાની શક્યતા છે જેમાં જીરું, ધાણા, વરિયાળી, મેથી અને એરંડો મુખ્ય છે. આ તમામ મસાલા માટે ગુજરાત એક મહત્ત્વનો ઉત્પાદક પ્રદેશ છે. તાજેતરના વરસાદના કારણે આ મસાલાની માંગ અને પૂરવઠાનું સંતુલન ખોરવાઈ શકે છે.

આ વખતે જીરુની ઉપજ ગયા વર્ષ કરતા વધારે છે, પરંતુ કમોસમી વરસાદના કારણે જીરુની ઉપજમાં 20 ટકા જેટલી અસર થઈ શકે છે. તેનાથી ભાવ વધશે એવું મસાલાના વેપારીઓનું કહેવું છે. અન્ય રોકડિયા પાક જેવા કે ઇસબગુલ, મેથી અને વરિયાળીના ભાવ પણ વધવાની શક્યતા છે. કારણ કે કમોસમી વરસાદના લીધે આ તમામ પાકની ઉપજને 15 સુધી અસર થઈ શકે છે.

હાલમાં ગુજરાત અને રાજસ્થાન એ આખી દુનિયામાં જીરાના મુખ્ય સપ્લાયર છે. સિરિયા અને તુર્કી પણ આ પાકના મુખ્ય સપ્લાયર હતા, પરંતુ બંને જગ્યાએ હાલમાં વિકટ સ્થિતિ છે. સ્થાનિક અને નિકાસ બજારમાં ડિમાન્ડ વધવાની શક્યતા છે પરંતુ સપ્લાયને લગતા અવરોધો છે. એકમાર્ક પ્લેટફોર્મ પ્રમાણે 2023માં ગુજરાતમાં જીરુનું ઉત્પાદન 2.15 લાખ મેટ્રિક ટન હતું. હાલમાં ગુજરાતમાં લગભગ 30 ટકા જેટલો પાક કચ્છ અને બનાસકાંઠામાં લણણી કરવાનો બાકી છે.

કમોસમી વરસાદના કારણે આમાંથી મોટા ભાગનો પાક નાશ પામે અથવા ઉતરતી ગુણવત્તાનો હોય તેવી શક્યતા છે. FISSના અંદાજ પ્રમાણે ચાલુ વર્ષમાં જીરુની માંગ વધીને 85 લાખ બેગ સુધી પહોંચવાની શક્યતા છે. જ્યારે તેનો સપ્લાય 65 લાખ બેગ હશે. એક બેગમાં 55 કિલો માલ હોય છે. જીરુના ભાવ પહેલેથી વધી ગયા છે. ગયા મહિને એનસીડેક્સ પર જીરુનો ભાવ 300 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતો જે 10 ટકા વધીને 330 પ્રતિ કિલો સુધી પહોંચી ગયો છે.

હાલમાં રાજસ્થાનમાં 70 ટકા પાક લેવાનો બાકી છે જ્યારે ગુજરાતમાં 30 ટકા પાક ઉતારવાનો બાકી છે. આ બંને રાજ્યોમાં વરસાદ પડવાના કારણે પાકને નુકસાન થશે તેમ FISSના ચેરમેન અશ્વિન નાયકે જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે પાક લેવાની સિઝન પિક પર હતી ત્યારે જ કમોસમી વરસાદના બે રાઉન્ડ આવી ગયા છે. તેમાં 70 લાખ થેલી માલ આવવાની ધારણા હતી તેની સામે હવે વાસ્તવિક સપ્લાય 60થી 65 લાખ બેગ હશે. તેના કારણે ભાવમાં વધારો થયો છે.