અમદાવાદ: હિમાચલમાં ગુરુવારે મતદાન પુરું થયા બાદ તમામ રાજકીય પાર્ટીઓ ખાસ કરીને ભાજપ-કોંગ્રેસનું ગુજરાતની ચૂંટણી પર બધું ફોકસ આવી જશે. ગુજરાતની ચૂંટણી પર દેશ જ નહીં સમગ્ર દુનિયાની નજર છે. ભાજપ અને ખાસ કરીને પીએમ નરેન્દ્ર મોદી માટે આ ચૂંટણી શાખનો સવાલ છે, તો કોંગ્રેસ પણ 22 વર્ષ પછી ગુજરાતની સત્તામાં પાછા આવવા માટે પોતાની પાસેના બધા શસ્ત્રો અજમાવી રહી છે.
‘પોડા’ની મદદથી ચૂંટણી જીતવા કોંગ્રેસનો પ્રયાસ
કોંગ્રેસનો ગુજરાતમાં પોડા (PODA)ની મદદથી ચૂંટણી જીતવાનો પ્રયાય છે. ‘પોડા’નો તમિલમાં અર્થ ‘ચલ હટ’ થાય છે. પરંતુ, ગુજરાતની ચૂંટણી માટે તેનો અર્થ છે, P-પાટીદાર, O-ઓબીસી, D-દલિત અને A-આદિવાસી. કોંગ્રેસ એડી ચોટીનું જોર લગાવી રહી છે કે જેથી આ જાતીય સમીકરણથી ભાજપને ગુજરાતની ચૂંટણીમાં ‘પોડા’ કરી શકાય. એ વાત અલગ છે કે, કોંગ્રેસની પાસે ‘પોડા’ને સાધવા માટે આ સમુદાયોના કોઈ દમદાર નેતા નથી. ત્યારે કોંગ્રેસ બહારથી આ સમુદાયોના કદાવર નેતા ચૂંટીને તેમના ‘કોંગ્રેસીકરણ’ દ્વારા ભાજપને પછાડવાની રણનીતિ પર કામ કરી રહી છે.
ઉત્તર પ્રદેશમાંથી કોંગ્રેસે લીધો આ બોધપાઠ
હકિકતમાં કોંગ્રેસે આ વર્ષની શરૂઆતમાં ઉત્તર પ્રદેશની ચૂંટણીમાંથી બોધપાઠ લેતા એ નક્કી કર્યું કે તે પૂરો પ્રયાસ કરશે કે ગુજરાતની ચૂંટણીને સાંપ્રદાયિક ધ્રુવીકરણની લાઈન પર કોઈ સંજોગોમાં જવા દેવામાં ન આવે. કોંગ્રેસ સારી રીતે જાણે છે કે, જો એવું થયું તો ભાજપ તેને તેને પછાડી દેશે. એ જ કારણ છે કે, કોંગ્રેસ અને રાહુલ ગાંધીએ ગુજરાત માટે ઘણા સપ્તાહથી ‘સોફ્ટ હિંદુત્વ’ની લાઈન પકડી રાખી છે.
નવા અંદાજમાં દેખાય છે રાહુલ
આ વખતે રાહુલ ગાંધીનું એક અલગ જ રૂપ જોવા મળ્યું. રાહુલ ગાંધી ગુજરાતમાં પ્રચાર માટે જેટલી પણ વખત આવ્યા, તમામ દેવી-દેવતાઓના મંદિરોમાં દર્શન કરતા જોવા મળ્યા, મહંતોના આશીર્વાદ લેતા દેખાયા અને નવરાત્રીમાં આરતી કરતા જોવા મળ્યા. બીજી તરફ, રાહુલ ભરૂચમાં લઘુમતી વિસ્તારોમાં પણ ગયા તો તેમના કોઈ ધર્મસ્થળની મુલાકાત ન લીધી. કુલ મળીને કોંગ્રેસની કવાયત સ્પષ્ટ નજર આવે છે કે, ભાજપને ગુજરાતની ચૂંટણીમાં હિંદુ-મુસ્લિમ લાઈન પર લઈ જવાની કોઈ તક ન મળે.
બે પ્લાન લઈને ચાલી રહી છે કોંગ્રેસ
કોંગ્રેસ ગુજરાત માટે બે સ્તરનો પ્લાન લઈને ચાલી રહી છે. ઉપલા સ્તરે કોંગ્રેસની કમાન સંભાળી રહેલા રાહુલ ગાંધી ‘સોફ્ટ હિંદુત્વ’ પર ચાલતા અને એ જ દિશામાં પગલાં ભરતા જોવા મળે. રાહુલ એવું કરી પણ રહ્યા છે. તો અંદરખાને કોંગ્રસનો પ્રયાસ કટ્ટર હિંદુત્વની ભાવનાને તોડવા માટે કોઈ હોબાળો કર્યા વિના જાતિવાદના અસ્ત્રનો ઉપયોગ કરવાની છે. એ જ કારણ છે કે, કોંગ્રેસ પાટીદાર, ઓબીસી, દલિત અને આદિવાસી નેતાઓને આગળ કરી આ જાતિઓના મતોને પોતાની તરફ કરવા ઈચ્છે છે.
‘ખામ’ની જેમ ‘પોડા’ પર કોંગ્રેસનો મદાર
જાતિય સમીકરણોની પર ટકેલા ફોર્મ્યુલાની વાત કરીએ તો ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારમાં MY (એટલે કે મુસ્લિમ અને યાદવ) થિયરી ઘણી ચર્ચામાં રહી હતી. ગુજરાતની વાત કરીએ તો કોંગ્રેસના વર્તમાન પ્રદેશ અધ્યક્ષ ભરત સોલંકીના પિતા માધવસિંહ સોલંકીએ 1985માં રાજ્યની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં KHAM (ક્ષત્રિય, હરિજન, આદિવાસી, મુસ્લિમ)નો દાવ ખેલ્યો હતો. ગુજરાતની આ ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને 149 બેઠકો પર જીત મળી હતી. જોકે, આ જીત માટે 1984માં ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યાથી કોંગ્રેસ માટે ઊભી થયેલી સહાનૂભૂતિની લહેરની હકીકતને પણ નજરઅંદાજ ન કરી શકાય. ‘ખામ’ના 2017ના નવા સ્વરૂપ તરીકે જ કોંગ્રેસ ગુજરાતમાં ‘પોડા’ પર દાવ લગાવી રહી છે. કોંગ્રેસને લાગે છે કે, ‘ખામ’માં મુસ્લિમ મહત્વનો ભાગ હતો તો ‘પોડા’માં પાટીદાર છે. પાટીદાર પરંપરાગત રીતે ભાજપના સમર્થક મનાય છે, એટલે કોંગ્રેસ તેમને પોતાની તરફ ખેંચવા પૂરો પ્રયાસ કરી રહી છે. જ્યાં સુધી મુસ્લિમોની વાત છે તો કોંગ્રેસ માનીને ચાલી રહી છે કે, મુસ્લિમ ભાજપની વિરુદ્ધ તેને જ સાથ આપશે.
કોંગ્રેસ માટે આ એટલું સરળ પણ નથી
‘પોડા’ કેટલું સફળ રહે છે, એ કોંગ્રેસના પોતાના કરિશ્મા કરતા એ વાત પર વધુ નિર્ભર કરશે કે પાટીદાર અનામત આંદોલનના નેતા હાર્દિક પટેલ, ઓબીસી નેતા અલ્પેશ ઠાકોર, અને દલિત નેતા જિગ્નેશ મેવાણી અને આદિવાસી નેતા છોટુ વસાવા કેટલી હદ સુધી પોતાના સમુદાયમાં રહેલી તેમની પકડને કોંગ્રેસ માટે વોટમાં ફેરવી શકે છે. કોંગ્રેસ માટે ‘પોડા’નો દાવ હિટ રહેશે કે ફ્લોપ એ જાણવા તો 18 ડિસેમ્બરે ગુજરાતની ચૂંટણીના પરિણામો સુધી રાહ જોવી રહી.
વિપુલ પટેલ છેલ્લા 19 વર્ષ કરતા વધુ સમયથી પત્રકારના ક્ષેત્રમાં છે. કારકિર્દીની શરૂઆતમાં ક્રાઈમ, કોર્ટ અને મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનનું રિપોર્ટિંગ કરવા ઉપરાંત તેઓ ન્યૂઝ એડિટિંગના કામનો પણ બહોળો અનુભવ ધરાવે છે. તેમણે ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાંથી ગ્રેજ્યુએશન (બીએ વિથ ઈંગ્લિશ) કર્યું છે. ત્યારબાદ ડિપ્લામા ઈન જર્નાલિમઝ કરી પત્રકારના ક્ષેત્રમાં જોડાયા. તેઓ વેસ્ટર્ન ટાઈમ્સ, આજકાલ, સંદેશ અને દિવ્ય ભાસ્કર જેવા અખબારોમાં એડિટિંગનું કામ અને દિવ્ય ભાસ્કરની વેબસાઈટમાં પણ કામ કરી ચૂક્યા છે.... વધુ વાંચો
We use cookies and other tracking technologies to provide services in line with the preferences you reveal while browsing the Website to show personalize content and targeted ads, analyze site traffic, and understand where our audience is coming from in order to improve your browsing experience on our Website. By continuing to browse this Website, you consent to the use of these cookies. If you wish to object such processing, please read the instructions described in our privacy policy/cookie policy.