એપશહેર

સિમેન્ટ-કોંક્રીટનું જંગલ બની રહ્યું છે અમદાવાદ, 2030 સુધીમાં 70% શહેરે ભોગવવા પડી શકે છે માઠા પરિણામ

કાળઝાળ ગરમીને કારણે અત્યારથી અમદાવાદીઓ ત્રાહિમામ પોકારી ગયા છે. પરંતુ જો વિકાસના નામે વધારે વૃક્ષો કપાતા રહેશે અને શહેર સિમેન્ટ કોંક્રીટનું જંગલ બનતું રહેશે તો એક સંશોધન અનુસાર 2030 સુધીમાં શહેરના 70 ટકા વિસ્તારમાં જમીનની સપાટીનું તાપમાન 45 ડિગ્રી સેલ્સિયલ થઈ શકે છે. આ અત્યંત ચિંતાજનક બાબત છે. જમીનની સપાટીનું તાપમાન વધવાને કારણે વાતાવરણનું તાપમાન પણ વધશે.

Authored byPaul John | Edited byZakiya Vaniya | TNN 21 Mar 2022, 8:38 am
અમદાવાદ- વિકાસના નામે આપણે વૃક્ષો કાપી રહ્યા છીએ અને કોંક્રીટનું જંગલ બનાવવામાં વ્યસ્ત છીએ પરંતુ તેના માઠા પરિણામ ભવિષ્યમાં ભોગવવા પડી શકે છે. અમદાવાદ શહેરની જ વાત કરીએ તો, જો આપણે આ જ પ્રકારે ઈમારતો ઉભી કરતા રહીશું અને ગ્રીન કવર વિસ્તાર ઘટાડતા રહીશું તો વર્ષ 2030 સુધીમાં શહેરના 70 ટકા ભાગમાં જમીનની સપાટીનું તાપમાન 45 ડિગ્રી સેલ્સિયસ થઈ જશે, જે અત્યંત ચિંતાજનક બાબત છે.
I am Gujarat Ahmedabad heat
જમીનની સપાટીના તાપમાન બાબતે સંશોધનમાં સામે આવ્યા ચિંતાજનક તારણો.


ઉલ્લેખનીય છે કે આ પ્રકારે જમીનની સપાટીનું તાપમાન વધવાને કારણે સપાટી તો સળગશે જ પરંતુ તેના કારણે ઉનાળામાં શહેરના વાતાવારણનું તાપમાન પણ પ્રભાવિત થશે. આઈઆઈટી રુરકી અને નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ એડવાન્સ્ડ સ્ટડીઝ, બેંગ્લોરના અર્થ સાયન્સ વિભાગના સંશોધકોએ કરેલા એક અભ્યાસમાં આ ચિંતાજનક તારણો સામે આવ્યા છે.

ગુજરાતમાં હીટવેવની અસર ઓછી થતાં કાળઝાળ ગરમીથી આંશિક રાહત, આગામી દિવસોમાં ફરી પારો વધવાની આગાહી
આજે જ્યારે પારો 41 ડિગ્રી થઈ જાય છે ત્યારે અમદાવાદીઓ ત્રાહિમામ પોકારી જાય છે. પરંતુ આ અભ્યાસ અનુસાર, ભવિષ્યમાં એવો સમય આવી શકે છે જ્યારે શિયાળામાં પણ શહેરના 40 ટકા ભાગમાં જમીનની સપાટીનું તાપમાન 35 ડિગ્રી સેલ્સિયસ થઈ શકે છે. સંશોધકોએ સરખેજ, શીલજ, સોલાના અમુક વિસ્તાર, ચાંદખેડા, મોટેરા, ત્રાગડ, અમિયાપુર તેમજ સાબરમતીના અમુક ભાગ જેવા વિસ્તારોના હીટ મેપ તૈયાર કર્યા છે. સંશોધકોના જણાવ્યા અનુસાર આ વિસ્તારોમાં જમીનનું તાપમાન 45 ડિગ્રી સેલ્સિયસ થઈ શકે છે. ગોતા, જગતપુરા, આંબલી જેવા વિસ્તારોમાં જમીનની સપાટીનું તાપમાન 40 ડિગ્રી સેલ્સિયલ થઈ શકે છે.

વિદેશમાં ઉથલો મારી રહ્યો છે કોરોના વાયરસ, ભારતમાં તમામને બૂસ્ટર ડોઝ અપાશે?
નદીના પૂર્વ વિસ્તારની વાત કરીએ તો, એરપોર્ટ એરિયા, હાંસોલ, શાહવાડી, પિપળજ, નારોલ ગામ, વટવા, ઈસનપુર, મણિનગર, બહેરામપુરા, કેલિકો મિલ, ખોડિયારનગર, ઈન્દિરા નગર, લાંબા વગેરે વિસ્તારોમાં તાપમાન 45 ડિગ્રી પહોંચી શકે છે. વર્ષ 2020માં આમાંથી મોટાભાગના વિસ્તારોમાં ઉનાળા દરમિયાન વાતાવરણનું તાપમાન 35થી 40 ડિગ્રી સુધી પહોંચી ગયુ હતું. સંશોધકો જણાવે છે કે, અમારા સંશોધન અનુસાર અમદાવાદ શહેરમાં વર્ષ 2025 અને 2030માં બાંધકામના ક્ષેત્રમાં ક્રમશ: 5.77 ટકા, 13.08 ટકા વધારો થઈ શકે છે. જેના કારણે ખેતીની જમીનમાં 4.15 ટકા અને 12.54 ટકા ઘટાડો થઈ શકે છે.

ગુજરાતમાં અન્ય રાજ્યો કરતા કોરોનાની ત્રીજી લહેરનો ઝડપી અંત આવ્યો
નોંધનયી છે કે IIT રુરકી થી પિર મોહમ્મદ, અજંતા ગોસ્વામી અને સાર્થક ચૌહાણ તેમજ નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ એડવાન્સ્ડ સ્ટડીઝના શૈલેષ નાયકે આ સંશોધન કર્યું છે. સંશોધકોનું કહેવું છે કે, શહેરી વિસ્તારમાં વધી રહેલા બાંધકામને કારણે જમીનની સપાટીનું તાપમાન જેને વિજ્ઞાનની ભાષામાં લેન્ડ સર્ફેસ ટેમ્પરેચર(LST) કહેવામાં આવે છે તે વધી શકે છે. વર્ષ 2030 માટે વાતાવરણનું તાપમાન અને LULC(Land Cover)ની ધારણા કરવા માટે સંશોધકોએ આર્ટિફિશિયલ ન્યુરલ નેટવર્ક(ANN) અધારિત સેલ્યુલર ઓટોમેટા(CA) મોડલનો ઉપયોગ કર્યો છે, જેની એક્યુરસી 89.2 ટકા છે.

પિર મોહમ્મદ અને શૈલેશ નાયક જણાવે છે કે, ગ્રીન કવર એરિયામાં વધારો કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે જેથી આ સમસ્યાને ટાળી શકાય. આ સંશોધનના પરિણામોને અર્બન પ્લાનર્સ અને પોલીસીમેકર્સને કામ લાગી શકે છે. સંશોધકોએ વર્ષ 2010થી લઈને અત્યાર સુધીના અમદાવાદ શહેરના સેટેલાઈટ ડેટાનો અભ્યાસ કર્યો અને જણાવ્યું કે, અમદાવાદ શહેરના અનેક વિસ્તારોમાં LULCમાં મોટો ફેરફાર થયો છે. જેના પરિણામાં જમીનની સપાટીનું તાપમાન વધી રહ્યું છે.
લેખક વિશે
Paul John
Paul John is special correspondent at The Times of India, Ahmedabad and reports on urban infrastructure, RTI and taxation related issues. His enjoys doing human interest stories and going to rural areas and reporting on issues affecting people there.... વધુ વાંચો

Read Next Story