એપશહેર

વાલી શાળા: માત્ર શિક્ષણ નહીં જીવન ઘડતરના મહત્વના પાઠ પણ બાળકોને આપે છે માતાપિતા

કોરોના મહામારીના કારણે શાળા-કોલેજો બંધ છે એવામાં વિદ્યાર્થીઓને ઓનલાઈન શિક્ષણ અપાઈ રહ્યું છે. જો કે, કેટલાય વિદ્યાર્થીઓ એવા છે જે સ્માર્ટ ફોન અને ટીવીના અભાવે ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવી શકતા નથી. ત્યારે વાલી શાળાનો કોન્સેપ્ટ ખૂબ ઉપયોગી સાબિત થઈ રહ્યો છે.

TNN 20 Aug 2020, 10:51 am
પાર્થ શાસ્ત્રી, અમદાવાદ: રાજકોટથી 40 કિલોમીટર દૂર આવેલી ધરમપુર પ્રાથમિક શાળાના ધોરણ 6ના વિદ્યાર્થી વ્રજ બુસા (11 વર્ષ)એ નવા શૈક્ષણિક વર્ષમાં એક પણ દિવસ ક્લાસ ભર્યા નથી. જો કે, ઓનલાઈન ક્લાસમાં બેસી ના શકતો હોવા છતાં તેણે ભણવાનો એકેય દિવસ પાડ્યો પણ નથી! તમને થશે કે આવું કેવી રીતે? તો જણાવી દઈએ કે, આ વ્રજના માતાપિતાને આભારી છે. તેઓ દીકરાના શિક્ષક બની ગયા છે. છેલ્લા દોઢ મહિનાથી તેઓ વારાફરતી બાળકોને ભણાવી રહ્યા છે.
I am Gujarat vali shala
એક વાલીના ઘરે અભ્યાસ કરી રહેલા બાળકો


ગામમાં ખેતપેદાશો વેચતાં વ્રજના પિતા નરેશ બુસાએ કહ્યું, કે દીકરાને 'વાલી શાળા'માંથી શિક્ષણ મળી રહ્યું છે. આ કોન્સેપ્ટની શરૂઆત ધરમપુર પ્રાથમિક શાળાના શિક્ષિકા પૂજા પૈજા દ્વારા કરવામાં આવી છે. નરેશ બુસાએ જણાવ્યું, "અગાઉ અમે સૌ અમારા બાળકો સાથે થોડો સમય વિતાવતા હતા અને સુનિશ્ચિત કરતાં હતા કે તેઓ અભ્યાસ કરે. પરંતુ હવે વ્રજ અને સાથી મિત્રો દર પખવાડિયે એક વાલીના ઘરે જાય છે અને સોંપાયેલું ચેપ્ટર પૂરું કરે છે. આ માત્ર શિક્ષણ નથી, વાલીઓ દ્વારા બાળકોને અપાતું જીવનનું મહત્વનું કૌશલ્ય પણ છે, જે આ પ્રયોગને યૂનિક બનાવે છે."

અમદાવાદ IIMના રવિ જે મિથાઈ સેન્ટર ફોર એજ્યુકેશન ઈનોવેશન (RJMCEI)ની એજ્યુકેશન ઈનોવેશન બેંકમાં આ પ્રોજેક્ટનું દસ્તાવેજીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. આ ઉપરાંત રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીયકક્ષાએ આ પ્રોજેક્ટની પ્રશંસા થઈ છે અને કોવિડ બાદની દુનિયામાં ઉપયોગી થઈ શકે છે. શિક્ષિકા પૂજાએ કહ્યું, "આ વિચાર પાછળનો હેતુ હતો કે માતાપિતા બાળકોના શિક્ષણ સાથે સંકળાય. સામાન્ય રીતે એવું બને છે કે, બાળકો સવારથી બપોર સુધી સ્કૂલમાં હોય છે અને બાદમાં તેઓ સ્કૂલમાં શું શીખ્યા તે ભૂલી જાય છે. બાળકોને શિક્ષિત કરવા તે દરેક પરિવારની વ્યક્તિગત જવાબદારી છે. ત્યારે અમને થયું કે સ્કૂલ પૂરી થયા પછી પણ બાળકોને ભણાવવા માટે ઉત્સાહિત અને રસ દાખવે તેવા વાલીઓની ઓળખ કરવી જોઈએ."

થોડા મહિનાઓ પછી ધોરણ 1થી 6ના વિદ્યાર્થીઓના વાલીઓ આ આઈડિયા માટે તૈયાર થયા અને સ્વયંસેવક બનવાની હામી ભરી. 15 દિવસ માટે દરેક વાલી રોજ અડધાથી બે કલાક જેટલો સમય બાળકોના અભ્યાસ માટે ફાળવે છે. પૂજા પૈજાના જણાવ્યા અનુસાર, આમ કરવાથી ટ્યૂશનની જરૂરિયાત રહેતી નથી અને બાળકો વ્યસ્ત પણ રહે છે. આ માત્ર ગણિત કે વિજ્ઞાનનું પુસ્તકિયું જ્ઞાન નથી હોતું. વાલીઓ બાળકોને પાકની ઓળખ કરવા માટે ખેતરોમાં લઈ જાય છે અથવા તો પર્ફેક્ટ ગોળ રોટલી કેવી રીતે વણવી તે શીખવે છે.

કોરોના મહામારી શરૂ થયા બાદ વાલીઓએ વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા 15-17થી ઘટાડીને 2-3 સુધી સીમિત કરી છે. પૂજા પૈજાએ કહ્યું, "ઘણા વિદ્યાર્થીઓ પાસે સ્માર્ટ ફોન કે ટીવીની સગવડ નથી હોતી એવામાં વાલી શાળા મહત્વની બની રહે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં જે વાલીઓ પાસે સુવિધા હોય તેઓ એવા બાળકો સુધી પહોંચી શકે છે જેમની પાસે સગવડ નથી હોતી."

RJMCEIના ચેરપર્સન પ્રોફેસર વિજયા શેરી ચંદેએ કહ્યું, "જેની શરૂઆત બાળકોને સાંજે વ્યસ્ત રાખવા માટે થઈ હતી તે લોકડાઉન દરમિયાન ઉપયોગી બન્યું છે. શિક્ષકનો રોલ એક ચોક્કસ એક્ટિવિટી પૂરતો મર્યાદિત નથી હોતો. માટે અમે જ્યારે આ બાબતને અમલમાં મૂકી ત્યારે ધ્યાનમાં રાખ્યું કે વાલીઓ નિયમિતપણે આ પ્રવૃત્તિ સાથે સંકળાયેલા રહે અને તેમને ભારણ ના લાગે. વાલીઓના સહકાર અને શિક્ષકના યોગદાનથી આ શક્ય બન્યું છે."

IIM-Aના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે, 'વાલી શાળા' એવો કોન્સેપ્ટ છે જેમાં સ્કૂલ સાથે કો-ઓર્ડિનેટ કરીને વાલીઓને વિદ્યાર્થીઓને ભણાવવા માટે સક્ષમ બનાવવામાં આવે છે. સ્કૂલો હજી પણ થોડા સમય સુધી બંધ જ રહેશે ત્યારે પૂરતા સાધનો ધરાવતા વાલીઓ સુનિશ્ચિત કરી શકે છે કે વિદ્યાર્થીઓ ભણી શકે.

Read Next Story

Gujarati News - I am Gujarat: ગુજરાત, દેશ, વિદેશ, શિક્ષણ, બિઝનેસ, મૂવી, જ્યોતિષ, ધર્મ, સ્પોર્ટ્સના લેટેસ્ટ સમાચાર ઉપરાંત વાયરલ ન્યૂઝ મેળવવા માટે ડાઉનલોડ કરો IamGujaratની એપ
તમામ તાજી ખબરો માટે I am Gujarat ફેસબૂકપેજને લાઈક કરો