એપશહેર

તૌકતેએ કેરીના ખેડૂતોને પાયમાલ કર્યા, એક રાતમાં 25 વર્ષ પાછળ ધકેલાઈ ગયા

‘વાવાઝોડાએ આંબા જ નહીં, અમારા સપનાઓ પણ ધરાશયી કરી નાખ્યા છે’, ગુજરાતના કેરીના ખેડૂતોની વ્યથા સાંભળીને આંખમાં પાણી આવી જશે.

Authored byVijaysinh Parmar | I am Gujarat 23 May 2021, 8:21 am

હાઈલાઈટ્સ:

  • તૌકતેને કારણે સેંકડોની સંખ્યામાં વાડીઓ વેરાન બની.
  • આગળ શું કરવું તે પ્રશ્નનો કેરીના ખેડૂતો પાસે નથી જવાબ.
  • ધરાશયી વૃક્ષોનો નિકાલ કરવો પણ એક મોટી સમસ્યા છે.
હાઈલાઈટ ટેક્સ્ટ
I am Gujarat mango farmer
રાજકોટ- ગીર-સોમનાથના તલાલામાં આવેલા અંકોલવાડી ગામમાં 42 વર્ષીય ખેડૂત વલ્લભ પાટોલિયાની 23 વીઘા જમીન છે, જ્યાં તેઓ કેરીની ખેતી કરે છે. પાછલા 25 વર્ષથી તેઓ ખેતી કરે છે. એક અઠવાડિયા પહેલા તો તેઓ આશાસ્પદ બનીને પોતાના પાક અને તેનાથી મળનારા પૈસા વિષે વિચાર કરી રહ્યા હતા. વલ્લભ ભાઈને લાગતુ હતું કે ભલે કમોસમી વરસાદ પડ્યો હોય પરંતુ આ વર્ષે તેમને ઘણો સાર પાક મળશે અને તેઓ પોતાની દીકરી તૃપ્તિને પરણાવશે. આટલું જ નહીં, દીકરાને રાજકોટમાં ભણાવવા માટે પણ આ પૈસા કામ લાગશે.
વલ્લભભાઈએ તમામ ગણતરી કરી રાખી હતી, પરંતુ તેમની ગણતરીમાં તૌકતે વાવાઝોડુ નહોતું. તૌકતે વાવાઝોડાએ આવીને વલ્લભભાઈ અને તેમના જેવા અનેક ખેડૂતોની ગણતરી અને મહેનત પર પાણી ફેરવી દીધું. 20 મીનીટમાં તો વલ્લભભાઈની 25 વર્ષની મહેનત ધોવાઈ ગઈ. ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયા સાથેની વાતચીતમાં તેઓ જણાવે છે કે, મારી વાડીમાં 300 આંબા હતા અને તે દરેક 20 વર્ષ જૂના હતા. તૌકતે વાવાઝોડાના ભારે પવનને કારણે મારી આંખોની સામે તેમાંથી અડધા વૃક્ષ ધરાશયી થઈ ગયા. વાવાઝોડા દરમિયાન હું વાડીમાં જ હાજર હતો અને મારી આંખોની સામે મારા વૃક્ષો અને સ્વપ્નો ધરાશયી થઈ ગયા.
વાવાઝોડાએ છીનવ્યો ઘરનો મોભી, પિતા પરત આવશે તેવી પ્રાર્થના કરતી રહી દીકરી

ભીની આંખોએ વલ્લભભાઈ આગળ જણાવે છે કે, 20 વર્ષ પહેલા બારમા ધોરણની પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી મેં આંબાની ખેતી કરવાની શરૂઆત કરી હતી. મેં વાડીમાં કેસર કેરીની ખેતી કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. મારી ગણતરી હતી કે આ રોકાણ મને વર્ષો પછી પણ ફાયદો કરાવશે. આજે મને લાગે છે કે વાવાઝોડાને કારણે મારું જીવન 25 વર્ષ પાછળ ધકેલાઈ ગયું છે.

તમને જણાવી દઈએ કે આ પ્રકારનું નુકસાન ભોગવનારા વલ્લભભાઈ એકમાત્ર ખેડૂત નથી. કેસર કેરીની ખેતી કરનારા કાઠિયાવાડના તમામ ખેડૂતો અને ખાસકરીને મહુવાથી માધવપુર વિસ્તારના ખેડૂતોએ વાવાઝોડાની ભારે તારાજીનો સામનો કરવો પડ્યો છે. ખેડૂતોનું કહેવું છે કે સેંકડોની સંખ્યામાં વાડીઓ વેરાન થઈ ગઈ છે અને જે વૃક્ષો ધરાશયી નથી થયા તે પણ કંઈ કામના નથી રહ્યા કારણકે તેમની શાખાઓને નુકસાન થયું છે.
તૌકતેમાં ઘરનું છાપરું ઉડી ગયું, જીવ બચાવવા સાત કલાક ટોઈલેટમાં રહ્યો પરિવાર

ભાવનગરના ઘોઘા, મહુવા, રાજુલા, જાફરાબાદ, ઉના, ગિર-ગધાડા, તલાલા અને કોડિનાર તેમજ સૌરાષ્ટ્રના દરિયા કિનારે આવેલા અન્ય વિસ્તારોમાં કેસર કેરીની ખેતી સૌથી વધારે પ્રભાવિત થઈ છે. વલ્લભભાઈ જણાવે છે કે, એક રોપાની કિંમત લગભગ હજાર રુપિયા હોય છે અને વર્ષ દરમિયાન તેની પાછળ 800 જેટલો ખર્ચ થાય છે. હું ઓર્ગેનિક ખેતી કરતો હતો અને પેસ્ટીસાઈઝનો ઉપયોગ નહોતો કરતો. સારી ગુણવત્તા વાળી કેરી ઉત્પન્ન થાય તે માટે વર્ષોની મહેનત લાગી હતી. દરેક આંબો દર વર્ષે લગભગ 5000 જેટલું વળતર આપતો હતો. 25 વર્ષ પછી હવે મને ખબર નથી પડતી કે આગળ હું શું કરીશ.

કેરીના ખેડૂતોની સમસ્યા માત્ર વૃક્ષો ધરાશયી થવા સુધી સીમિત નથી. ધરાશયી થયેલા વૃક્ષોનો નિકાલ કરવો પણ એક મોટો પડકાર છે, કારણકે તેના માટે પણ પ્રતિ વૃક્ષ તેમણે 800 રુપિયા ખર્ચ કરવા પડશે. ખેડૂત જણાવે છે, પહેલા અમને 50 કિલો લાકડાના 1500 રુપિયા મળતા હતા. હવે ચારેબાજુ વૃક્ષોના લાકડા પડ્યા છે, તો અમને તેના પૈસા કોણ આપશે?
જુનાગઢઃ કેસર કેરીના ઈતિહાસમાં સૌથી નીચા ભાવ, યાર્ડમાં 10 રુપિયે કિલો વેચાઈ કેરી!

ભાવનગરના તલાજા તાલુકાનું સોસિયા ગામ કેસર કેરી માટે પ્રખ્યાત છે. આજે આ ગામની કેરીની વાડીઓ વેરાન પડી છે. ગામના એક ખેડૂત ભાગવતસિંહ ગોહિલે ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાને જણાવ્યું કે, 35 વર્ષ જૂના વૃક્ષો પણ વાવાઝોડાને કારણે ધરાશયી થયા છે. એટલું નુકસાન થયું છે કે કેરીના ખેડૂતો લગભગ 10 વર્ષ સુધી ફરીથી ઉભા નહીં થઈ શકે. મારા ખેતરમાં લગભગ 100 વૃક્ષો ધરાશયી થયા છે, જે લગભગ 20 વર્ષથી પણ જૂના હતા.
લેખક વિશે
Vijaysinh Parmar
Vijaysinh Parmar is principal correspondent at The Times of India, Rajkot, and reports on the Saurashtra and Kutch regions. Apart from regular assignments in Rajkot, he travels extensively in rural area to report on the "other Gujarat". He reported on the drinking water crisis in interiors of the state in 2008, forcing the government to swing into action. He has also reported on the practice of untouchability still prevalent in parts of Gujarat.... વધુ વાંચો

Read Next Story