સુરત: સ્કૂલ ડ્રોપ આઉટ યુવકે બનાવ્યો 360 ડિગ્રી ફરતો પંખો, ઈન્ટરનેશનલ પેટન્ટ માટે કરી અરજી

સુરત: કામરેજ તાલુકાના ખોલવાડ ગામમાં એન્જિનિયરિંગ વર્કશોપ ધરાવતા રોહિત કારેલિયાએ 360 ડિગ્રી ફરી શકે તેવા પંખાનું નિર્માણ કર્યું છે. 45 વર્ષીય રોહિત કારેલિયાએ પેટન્ટ કોઓપરેશન ટ્રીટી (PCT) હેઠળ ઈન્ટરનેશનલ પેટન્ટ માટે અરજી કરી છે. જેથી તેમની આ શોધને સુરક્ષિત રાખી શકાય.

ધોરણ 7માં સ્કૂલમાંથી ડ્રોપ આઉટ લેનારા જામનગરના રોહિત છેલ્લા 6 મહિનાથી આ રિવોલ્વિંગ પંખા પર કામ કરી રહ્યા હતા. લોકડાઉન દરમિયાન રોહિતે ખોલવાડ સ્થિત બંધ પડેલી ફેક્ટરીમાં આ પંખાનું નિર્માણ કર્યું હતું. આ પંખો ગાયરોસ્કોપિક (Gyrsocopic) મૂવમેન્ટ પર કામ કરે છે. જેમાં સ્પીન વ્હીલ બેઝ પર એ પ્રકારે મૂકવામાં આવે છે કે તેની ધરી એકથી વધુ દિશામાં મુક્તપણે ફરી શકે અને બેઝ પર કોઈપણ હલનચલન થાય છતાં તેનું ઓરિએન્ટેશન જાળવી શકાય.

શહેરથી 30 કિલોમીટર દૂર માતા-પિતા સાથે રહેતા અપરિણીત રોહિતે કહ્યું, "મારી નાનકડી ફેક્ટરીમાં 20 લોકોને કામે રાખ્યા હતા. ફેક્ટરીમાં 10 સીલિંગ ફેન અને પાંચ પેડેસ્ટલ પંખા છે. અમારું કામ ખૂબ મહેનત માગી લે તેવું છે ત્યારે આ પંખા કે પેડેસ્ટલ ફેન જોઈએ તેટલી ઠંડક પૂરી પાડતા નહોતા. બસ, એ વખતે મને વિચાર આવ્યો કે હું એવો પંખો બનાવીશ જે 360 ડિગ્રી ફરી શકે."

રોહિત તરફથી ઈન્ટરનેશનલ પેટન્ટ માટે અરજી કરનારા રજિસ્ટર્ડ પેટન્ટ એટર્ની અનિલ સારોગીએ અમારા સહયોગી અખબાર ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાને કહ્યું, "રોહિતના ઈન્વેન્શનનો અભ્યાસ કરવામાં મને ત્રણ મહિના લાગ્યા. રિસર્ચ દરમિયાન મને ગાયરોસ્કોપીક સિદ્ધાંત પર સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીના એક પ્રોફેસરનો લેક્ચર મળ્યો. આ પરથી મારા મગજમાં આખું ચિંત્ર સ્પષ્ટ થઈ ગયું અને મેં રોહિતનો પેટન્ટ કેસ હાથમાં લીધો."

અનિલ સારોગીએ આગળ કહ્યું, "કદાચ આ વિશ્વનો પહેલો સીલિંગ ફેન હશે જે 360 ડિગ્રી ફરે છે અને ફરવા માટે મોટર કે કોઈ વધારાના પાવરની જરૂર નથી પડતી. આ પંખાથી આખા રૂમમાં હવા ફેલાય છે." રોહિતના જણાવ્યા અનુસાર આ પંખાના ઉત્પાદનનો ખર્ચ 4000 રૂપિયા છે. ઈન્ટરનેશનલ પેટન્ટ મંજૂર થઈ જાય પછી રોહિત ખોલવાડ સ્થિત ફેક્ટરીમાં વેચાણ માટે આ પંખાનું ઉત્પાદન કરવા માગે છે.