એક શિક્ષકની ધગશે ગોધરાની આ સરકારી શાળાને નંદનવન બનાવી દીધી

I am Gujarat

મસ્તી કી પાઠશાલા

સચિન શર્મા, વડોદરા: ગોધરાના નવા નદીસરની સરકારી પ્રાથમિક શાળા વિદ્યાર્થીઓ માટે ખરા અર્થમાં ‘મસ્તી કી પાઠશાલા’ છે. અહીં વિદ્યાર્થીઓ માત્ર ભણવા નહીં, મજા કરવા પણ આવે છે. ‘સોટી વાગે ચમ ચમ, વિદ્યા આવે ધમ ધમ’ જેવી કહેવત આ શાળામાં સાવ ખોટી પડતી દેખાય છે.

વિદ્યાર્થીઓને પૂછીને જ બધું નક્કી થાય છે

નવા નદીસર પ્રાથમિક શાળામાં શિક્ષકોનું નહીં, વિદ્યાર્થીઓનું ચાલે છે. કોઈપણ મહત્વનો નિર્ણય લેતા પહેલા વિદ્યાર્થીઓનો મત અચૂક લેવાય છે. ‘ખેલ મહાકુંભ’ની તાલિમનો સમય નક્કી કરવાનો હોય કે પછી સ્કૂલમાં કોઈ કાર્યક્રમ રાખવાનો હોય, વિદ્યાર્થીઓની મરજી વગર અહીં કશુંય નથી થતું. અરે, ત્યાં સુધી કે કઈ પ્રાર્થના ગવાશે તે પણ વિદ્યાર્થીઓ જ નક્કી કરે છે.

અનોખા શિક્ષક રાકેશ પટેલ

દર 15 દિવસે આ સ્કૂલમાં વિદ્યાર્થીઓની સભા મળે છે, અને ક્યારેક તો તેમાં શિક્ષકનો જો કોઈ વાંક હોય તો તેમને પણ ઠપકો પડે છે. એક સમયની આ સાવ સામાન્ય શાળાને આવું સ્વરુપ આપવાનો સંપૂર્ણ શ્રેય જાય છે અહીં 1998થી ફરજ બજાવતા શિક્ષક રાકેશ પટેલને. રાકેશભાઈને 2017માં શ્રેષ્ઠ શિક્ષકનો નેશનલ અવોર્ડ પણ એનાયત થયો છે.

સ્ટૂડન્ટ્સની સંખ્યા 40 થી વધી 305 પર પહોંચી

રાકેશભાઈ 1998માં આ શાળામાં જોડાયા ત્યારે તેઓ એકમાત્ર શિક્ષક હતા, અને 1 થી 5 ધોરણ સુધી ચાલતા તમામ વર્ગના વિદ્યાર્થીઓને તેઓ જ ભણાવતા. તે સમયે આ સ્કૂલમાં વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા માત્ર 40 હતી, પરંતુ આજે રાકેશભાઈની મહેનતના પ્રતાપે આ સ્કૂલમાં 1 થી 8 સુધીના વર્ગ ચાલે છે, જેમાં 304 બાળકો ભણે છે. આ જોકે, આ સરકારી સ્કૂલની સિદ્ધિ માત્ર આટલા પૂરતી મર્યાદિત નથી.

સ્કૂલનું પોતાનું એફબી પેજ, યૂટ્યૂબ ચેનલ

નવા નદેસરની સ્કૂલની પોતાની યુટ્યૂબ ચેનલ છે, તેનું ફેસબુક પેજ પણ છે અને ‘બાયોસ્કોપ’નામે તેના ઈ-ન્યૂઝલેટર્સ પણ. આ ન્યૂઝલેટર 5500 લોકોને જાય છે, અને સ્કૂલના આજના સ્વરુપ તેમજ પ્રતિષ્ઠા તેને જ આભારી છે. આ ન્યૂઝલેટર તેમજ સોશિયલ મીડિયાના પ્રતાપે જ નવા નદેસરની સરકારી સ્કૂલમાં ચાલતી નવીનતમ પ્રવૃત્તિઓથી માત્ર ગુજરાત જ નહીં, સમગ્ર દેશના શિક્ષણવિદો તેનાથી પરિચિત થયા છે.

દર 15 દિવસે થાય છે ચૂંટણી

સ્કૂલની પ્રવૃત્તિ અંગે માહિતી આપતા રાકેશભાઈ જણાવે છે કે, ”અમે સ્ટૂડન્ટ્સને સાત ગ્રુપમાં વહેંચી દીધા છે. દરેક ગ્રુપમાં એક લીડર અને એક વાઈસ લીડર છે. સ્કૂલ લેવલે એક પ્રમુખ અને ઉપપ્રમુખ પણ છે. દરેક ગ્રુપને ચોક્કસ સમય માટે ચોક્કસ ટાસ્ક અપાય છે, અને દર 15 દિવસે કયા ગ્રુપનું પર્ફોમન્સ શ્રેષ્ઠ રહ્યું તે વોટિંગના આધારે નક્કી થાય છે. સ્કૂલ પાર્લામેન્ટમાં માત્ર સ્કૂલ જ નહીં પરંતુ બીજા વિષયો પર પણ ચર્ચા થાય છે.”

અભ્યાસક્રમ સિવાયનું પણ નોલેજ અપાય છે

રાકેશભાઈ કહે છે કે, વિદ્યાર્થીઓને અહીં માત્ર અભ્યાસ જ નહીં, તે સિવાયની બાબતો પર પણ ચર્ચા કરવા માટે પ્રોસ્તાહન આપવામાં આવે છે. સ્કૂલ પાર્લામેન્ટમાં જે પણ મુદ્દો ઉઠાવાય તેનો જવાબ આપવા શિક્ષકો બંધાયેલા છે. અભ્યાસક્રમ સાથે સ્ટૂડન્ટ્સને બેન્કિંગ પ્રોસેસ, હેલ્થ સિસ્ટમ અને હોસ્પિટલ જેવા મુદ્દાઓની પણ સમજ અપાય છે, જેથી તેઓ વાસ્તવિક જીવનમાં તેનો ઉપયોગ કરી શકે, અને પોતાના મા-બાપની પણ મદદ કરી શકે.

પ્રેક્ટિકલ નોલેજ પર વિશેષ ભાર

શિક્ષક રાકેશ પટેલ વિદ્યાર્થીઓ સાથે આ સ્કૂલમાં પ્રેક્ટિકલ નોલેજ પર વિશેષ ભાર અપાય છે. જેનાથી વિદ્યાર્થીઓના મા-બાપને પણ લાગે કે તેઓ સ્કૂલમાં કંઈક હકારાત્મક બાબતો શીખી રહ્યા છે, જે તેને ઘરમાં પણ કામમાં આવશે. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે, તેનાથી વિદ્યાર્થીઓના વાલીઓના મનમાં એવો વિશ્વાસ પ્રસ્થાપિત થાય છે કે ભણીને બાળકો તેમનાથી દૂર નહીં થઈ જાય.