CAGનો રિપોર્ટ, રાફેલ બનાવનારી કંપનીએ પૂરું નથી કર્યું પોતાનું વચન

નવી દિલ્હી: રાફેલ ડીલને લઈને વિપક્ષ પહેલેથી જ સરકારને ઘેરવાનો પ્રયાસ કરતો રહ્યો છે. ડિફેન્સ ઓફસેટ પર રિલીઝ કરાયેલી CAG રિપોર્ટમાં કહેવાયું છે કે, 36 રાફેલની ડીલના ઓફસેટ કોન્ટ્રક્ટની શરૂઆતમાં (સપ્ટેમ્બર 2015) એવો પ્રસ્તાવ હતો કે, ડીઆરડીઓને હાઈ ટેકનોલોજી આપી વેન્ડર પોતાનો 30 ટકા ઓફસેટ પૂરો કરશે. પરંતુ, હજુ સુધી ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર કન્ફર્મ નથી થયું. ડીઆરડીઓને આ ટેકનોલોજી સ્વદેશી લાઈટ કોમ્બેક્ટ એરક્રાફ્ટ તેજસ માટે એન્જિન (કાવેરી) ડેવલપર કરવા માટે જોઈતી હતી. હજુ સુધી વેન્ડર્સએ ટ્રાન્સફર ઓફ ટેકનોલોજી કન્ફર્મ નથી કરી.

કેગએ પોતાના રિપોર્ટમાં કહ્યું છે કે, ઓફસેટ પોલિસીથી જોઈએ છે તેવું પરિણામ નથી મળી રહ્યું, એટલે મંત્રાલયે પોલિસી અને તેને લાગુ કરવાની રીતની સમીક્ષા કરવાની જરૂર છે. જ્યાં સમસ્યા આવી રહી છે, તેની ઓળખ કરી તેનું સમાધાન શોધવાની જરૂર છે.

દસો એવિએશનએ રાફેલ જેટ બનાવ્યા છે અને MBDAએ તેમાં મિસાઈલ સિસ્ટમ લગાવી છે. સંસદમાં રજૂ થયેલા રિપોર્ટમાં કેગએ કહ્યું કે, એવો કેસ નથી મળ્યો કે જેમાં કોઈ વિદેશી વેન્ડર મોટી ટેકનોલોજી ભારતને આપી રહ્યો હોય. 29 જુલાઈએ ભારતને 5 રાફેલ વિમાન મળ્યા છે. ફ્રાંસની સાથે 36 વિમાનોની ડીલ 59 હજાર કરોડ રૂપિયામાં કરવામાં આવી છે. ભારતની ઓફસેટ પોલિસી મુજબ વિદેશી એન્ટિટીએ કરારના 30 ટકા ભારતમાં રિસર્ચ કે ઉપકરણોમાં ખર્ચ કરવાના હોય છે. તે દર 300 કરોડ કે તેથી વધુના ઈમ્પોર્ટ પર લાગુ થાય છે.

તેના માટે ફ્રીમાં ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર અને ભારતની પ્રોડક્ટ પણ ખરીદી શકાય છે. ઓડિટરે કહ્યું કે, વેન્ડર પોતાના ઓફસેટ કમિટમેન્ટને પૂરો કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યો છે. કેગએ કહ્યું કે, સંરક્ષણ મંત્રાલયે પોતાની નીતિઓની સમીક્ષા કરવાની જરૂર છે. કેગએ કહ્યું કે, 2005થી 18 સુધી વિદેશી કંપનીઓની સાથે 48 કરાર સાઈન કર્યા હતા કે જે કુલ 66,4277 કરોડના હતા. ડિસેમ્બર 2018 સુધી 19,223 કરોડના ઓફસેટ ટ્રાન્સફર થવાના હતા, પરંતુ માત્ર 11,223 કરોડ જ ટ્રાન્સફર કરાયા. તે વચનના માત્ર 59 ટકા છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે, રાફેલ ડીલને લઈને વિપક્ષના નેતાઓ ખાસ કરીને રાહુલ ગાંધી સતત મોદી સરકાર પર નિશાન સાધતા રહ્યા છે. ગત લોકસભા ચૂંટણીમાં તેમણે રાફેલ ડીલને મોટો મુદ્દો બનાવ્યો હતો અને પોતાની દરેક સભામાં આ સોદાને લઈને મોદી સરકાર પર નિશાન સાધતા રહ્યા હતા.