એપશહેર

9.5 એકર જમીનના 23 કરોડ! મહારાષ્ટ્રનો હાઈવે માટે સૌથી ઝડપી જમીન સંપાદનનો રેકોર્ડ

આ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત થઈ તે સાથે જ ખેડૂતોએ શરુ કર્યો હતો જોરદાર વિરોધ, પરંતુ સરકારે કુનેહથી કામ લઈ ઝડપથી આટોપ્યું જમીન સંપાદન

I am Gujarat 11 Dec 2020, 4:21 pm
મુંબઈ: ઔરંગાબાદ જિલ્લાના તુલજાપુર ગામમાં રહેતા જ્ઞાનેશ્વર દિગંબર કોલ્ટેને તે દિવસ હજુય બરાબર યાદ છે. તેમના ફોન પર 12 માર્ચ 2018ના રોજ સાંજે 5.58 કલાકે એક મેસેજ આવ્યો હતો. જે તેમના પિતાના બેંક અકાઉન્ટમાં 23 કરોડ રુપિયા જમા થયા હોવાનો હતો. મુંબઈ-નાગપુર સમૃદ્ધિ એક્સપ્રેસ હાઈવે માટે સરકારે તેમની 16 એકરમાંથી 9.5 એકર જમીન સંપાદિત કરી હતી, અને તેના માટે તેમને સૌથી વધારે રકમ ચૂકવવામાં આવી હતી.
I am Gujarat how maharashtra sets a record of fastest land acquisition for mumbai nagpur samruddhi express highway
9.5 એકર જમીનના 23 કરોડ! મહારાષ્ટ્રનો હાઈવે માટે સૌથી ઝડપી જમીન સંપાદનનો રેકોર્ડ


હાલ સરકારી નોકરી કરતા જ્ઞાનેશ્વર કોલ્ટે જણાવે છે કે, તેમનો પરિવાર ખેતીમાંથી વર્ષે માંડ 3-5 લાખ રુપિયા કમાતો હતો. જમીન સાથે આખો પરિવાર લાગણીના સંબંધ ધરાવતો હતો, પરંતુ જ્યારે સરકારે સંપાદન માટેની રકમ ઓફર કરી ત્યારે તેમને તેમાં વધારે ફાયદો જણાયો અને તેમણે લાંબો વિચાર કર્યા વિના પોતાની જમીન સરકારને આપી દીધી.

2016-17માં 701 કિમી લાંબા મુંબઈ-નાગપુર હાઈવે પ્રોજેક્ટની શરુઆત થઈ હતી. આ હાઈવે 10 જિલ્લામાંથી પસાર થાય છે. જોકે, શરુઆતમાં હજારો ખેડૂતોએ આ પ્રોજેક્ટનો વિરોધ કરી જમીન આપવાનો ઈનકાર કરી દીધો હતો. ખાસ તો નાશીક અને ઔરંગાબાદમાં તો ખેડૂતો કોઈ રીતે સરકારને મચક આપવા તૈયાર નહોતા. ખેડૂતોએ તે વખતે 'સમૃદ્ધિ મુર્દાબાદ' ના નારા લગાવી સરકાર સામે મોરચો માંડ્યો હતો.


જોકે, જ્યારે સરકારે જમીન સંપાદન નીતિમાં સુધારો કરીને જમીનની બજાર કિંમત કરતા પાંચ ગણા વધારે રુપિયા આપવાનું જાહેર કર્યું ત્યારે આ વિરોધ શમી ગયો. પ્રોજેક્ટના વીસી અને એમડી રાધેશ્યામ મોપાલવરના જણાવ્યા અનુસાર, સરકારે 25 હજાર એકર જમીનનું સંપાદન કરવા માટે 34 હજાર પરિવારોને 8 હજાર કરોડ રુપિયા જેટલી રકમ ચૂકવી છે.

ઔરંગાબાદના ડેપ્યુટી કલેક્ટર અને જિલ્લામાં જમીન સંપાદનમાં ચાવીરુપ ભૂમિકા ભજવનારા એચ.વી. અર્ગુન્ડે જણાવે છે કે દેશમાં આટલી ઝડપથી કોઈ પ્રોજેક્ટ માટે જમીન સંપાદનનું કાર્ય નથી થઈ શક્યું. આ કામને સરકારે માત્ર દોઢ વર્ષમાં જ પૂરું કરી દીધું હતું. જો હાઈવે પ્રોજેક્ટમાં મોડું થાત તો દર વર્ષે 5600 કરોડનો વધારાનો બોજ આવે તેમ હતું. તેવામાં ખેડૂતોને વધારે કિંમત ચૂકવવી જ સૌથી બહેતર ઓપ્શન હતો. હાલ આ પ્રોજેક્ટની કિંમત 55,335 કરોડ રુપિયા અંકાઈ રહી છે.

જમીન સંપાદનમાં સૌથી વધુ રકમ મેળવનારા કોલ્ટે પરિવારના ત્રણ ભાઈમાંથી માત્ર એક જ ભાઈ ભાઉસાહેબ ખેતી કરે છે. તેમનું કહેવું છે કે, તેઓ 15 વર્ષના હતા ત્યારથી આ જમીન પર જ રહે છે. બીજી તરફ, તેમની જમીન સંપાદન કરનારા અધિકારી અર્ગુન્ડે જણાવે છે કે, તેઓ ભાઉસાહેબ અને અન્ય ગ્રામજનો સાથે કેરીના ઝાડ નીચે બે કલાક સુધી બેઠા હતા, અને તેમને જમીન સંપાદન બદલ મળનારી રકમ લઈ લેવા માટે સમજાવ્યા હતા.

કોલ્ટે પરિવારની જમીન હાઈવે ટચ હોવાથી તેના માટે સૌથી વધુ કિંમત ચૂકવાઈ હતી. 28 કરોડમાંથી ભાઉસાહેબના હિસ્સામાં 7 કરોડ રુપિયા આવ્યા છે. આ રુપિયામાંથી તેમણે નજીકમાં બીજી ત્રણ એકર જમીન ખરીદી લીધી છે. તેઓ પોતાના પરિવાર માટે મોટો બંગલો પણ બનાવી રહ્યા છે. કરોડો રુપિયા આવ્યા હોવા છતાંય તેમનો દીકરો રાજ બેસી રહેવાને બદલે હાલ MBAનો અભ્યાસ કરી રહ્યો છે.

સરકારી પ્રોજેક્ટમાં જો જમીન સંપાદિત થાય તો તેના બદલામાં મળનારી રકમ પર ઈન્કમ ટેક્સ નથી ભરવો પડતો. કોલ્ટે પરિવારને જે 28 કરોડ મળ્યા છે તેમાંથી મોટાભાગની રકમની એફડી કરાવાઈ છે, અને નવા ઘર બનાવવામાં આવ્યા છે. આ એક્સપ્રેસ હાઈવેનો નાગપુરથી શિરડીનો 502 કિલોમીટરનો હિસ્સો 2021ના મધ્યમાં તૈયાર થઈ જવાની શક્યતા છે. સરકાર આ પટ્ટાને 1 મેના રોજ ખૂલ્લો મૂકી દેવા માગે છે. ગયા સપ્તાહે સીએમ ઉદ્ધવ ઠાકરેએ જણાવ્યું હતું કે આખો હાઈવે આવતા વર્ષ સુધીમાં તૈયાર થઈ જશે. તેના માટે 28 હજારથી પણ વધુ લોકોને કામે લગાડવામાં આવ્યા છે.

Read Next Story