લોકડાઉનની અસર: શાકભાજીના ફેરિયાથી લઈને રિક્ષા ચલાવવા મજબૂર બન્યા વકીલ

મુંબઈ: દેશમાં વકીલાતનો કાયદો એક વખત વકીલ બન્યા પછી અન્ય વેપાર અથવા નોકરી કરવા માટેની પરવાનગી નથી આપતો પણ કોર્ટમાં આંશિકરૂપે કાર્યવાહી અને લોકડાઉન દરમિયાન કમાણી નહીં થવાના કારણે આદિત્ય કશ્યપ (નામ બદલ્યું છે) નામના એક વકીલ મજબૂરીમાં શાકભાજી વેચવાનું કામ કરી રહ્યા છે.

આદિત્ય કશ્યપ નામના આ વકીલના પરિવારમાં કુલ 6 સભ્યો છે અને ઘર ચલાવવા માટે હવે તેઓ શાકભાજી વેચી રહ્યા છે. આદિત્ય કશ્યપ જેવા ઘણાં એવા સ્વતંત્ર વકીલ છે કે જેઓ વકીલાતનો વ્યવસાય છોડીને અન્ય કામમાં લાગી ગયા છે. કેટલાંક વકીલ રિક્ષા ચલાવી રહ્યા છે તો કેટલાંક વકીલ ડિલિવરી બોય બની ગયા છે.

બાર એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયાના અધ્યક્ષ લલિત ભાસિને જણાવ્યું કે દેશમાં લગભગ 12 લાખ વકીલ છે અને તે પૈકી આશરે 95 ટકા વકીલ સ્વતંત્રરીતે જિલ્લા કોર્ટમાં કાર્યરત છે. લોકડાઉનની જાહેરાત પછી કોર્ટે એવો નિર્ણય લીધો કે માત્ર જરૂરી કેસમાં જ કોર્ટમાં સુનાવણી થશે અને બાકીના કેસમાં વિડીયો કોન્ફરન્સની મદદ લેવામાં આવશે. જ્યારે નાના વકીલની કમાણી તેઓ જેટલા કેસની સુનાવણી કરે તેના પર આધારિત હોય છે.

આદિત્ય કશ્યપ નામના આ વકીલે જણાવ્યું કે લોકડાઉનના કારણે પોલીસ વધુ આરોપીઓની ધરપકડ નથી કરી રહી એટલે કોર્ટમાં રિમાન્ડ એપ્લિકેશનની સંખ્યા ઘટી ગઈ છે. આ વકીલે વધુ વાત કરતા જણાવ્યું કે શરૂઆતના બે મહિના તેમનો પરિવાર બચતના રૂપિયા પર ચાલી ગયો પણ પછી તકલીફ શરૂ થઈ. આખરે હવે મેં કમાણી માટે શાકભાજી વેચવાનું શરૂ કર્યું છે. શાકભાજી વેચવાથી વધુ કમાણી નથી થતી પણ ઘરખર્ચ નીકળી જાય છે.

જ્યારે એક વરિષ્ઠ વકીલ માટે ડ્રાફ્ટિંગનું કામ કરનાર એક જુનિયર વકીલે જણાવ્યું કે લોકલ ટ્રેન બંધ થતા કોર્ટ જવાનું મુશ્કેલ થઈ ગયું હતું. હવે તે એક ઈ-કોમર્સ કંપનીમાં ડિલિવરી બોય તરીકે કાર્યરત છે. તેમણે જણાવ્યું કે ગુજરાતના બાર કાઉન્સિલે તેમના વકીલોને અન્ય કામ કરવા માટેની અનુમતિ આપી છે. લોકડાઉન પછી હવે કેટલાંક વકીલો અન્ય ક્ષેત્રે ફુલ ટાઈમ નોકરી શોધી રહ્યા હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.