લેહઃ ત્સેરિંગ એંગમો પોતાના બે વર્ષના દીકરાને પાડોશી પાસે મૂકીને રોજ બરફની ચાદરથી ઠંકાયેલા રસ્તા વચ્ચેથી 20 કિલોમીટર સુધી ટ્રાવેલ કરીને ચોગ્લામસર પહોંચે છે. લેહ નજીક આવેલી આ જગ્યાએ તે LPG બોટલિંગ પ્લાન્ટમાં કામ કરે છે. અંગમો આ પ્લાન્ટમાં કામ કરતી 12 મહિલા કર્મચારીઓમાંથી એક છે. ચીનની સેનાથી દેશની સરહદની રક્ષા કરવા માટે માઈનસ ડિગ્રી તાપમાનમાં અડીખમ રહેતા 50 હજારથી વધુ જવાનોને ભૂખ્યા ન રહેવું પડે તે માટે લેહમાં સંપૂર્ણરીતે મહિલાઓ દ્વારા જ સંચાલિત LPG પ્લાન્ટ કાર્યરત છે.
રાજ્ય દ્વારા કાર્યરત ઈન્ડિયન ઓઈલનો આ પ્લાન્ટ બરફ વર્ષા થવા પર રસ્તાઓ બંધ થઈ જવાની સ્થિતિમાં રાંધણ ગેસના સ્ત્રોતનો લદાખનો એકમાત્ર પ્લાન્ટ છે. આ પ્લાન્ટમાંથી અંદાજે 40 ટકા જેટલા ગેસ સિલિન્ડરો સેનાને મોકલવામાં આવે છે. આ સાથે જ તે માત્ર મહિલાઓ દ્વારા કાર્યરત દેશનું એકમાત્ર LPG યુનિટ છે.
આ પ્લાન્ટમાં મહિલાઓ જ પ્રોડક્શન લાઈન, સીલની ક્વોલિટી ચેકિંગ તથા સિક્યોરિટી મેનેજ કરવાનું કામ કરે છે. પ્લાન્ટ પર કાર્યરત સિક્યોરિટી ઓફિસર ત્સેતાન અંગમો સિવાયના તમામ મહિલા કોન્ટ્રાક્ટ પરની કર્મચારી છે. લોડિંગ તથા ભારે વજન ઉચકવા માટે જ પ્લાન્ટમાં પાંચ માણસો રાખવામાં આવ્યા છે.
20થી 40 વર્ષની ઉંમરની આ મહિલાઓ પ્લાન્ટની સાથે સાથે પોતાનું ઘર પણ સંભાળી રહી છે. આ વિશે વાત કરતા ત્સેરિંગ અંગમો કહે છે, મારે ઘરેથી નીકળતા પહેલા દીકરાને તૈયાર કરવો પડે છે આથી મારે દિવસની શરૂઆત વહેલા કરવી પડે છે. હું પ્લાન્ટ સુધી જતી બસ ચૂકી શકું એમ નથી. જો હું બસ ચૂકી જઉં તો પ્લાન્ટ સુધી પહોંચવાનું મુશ્કેલ થઈ જાય છે.
ઈન્ડિયન ઓઈલની પંજાબ રાજ્યની ઓફિસના ED અને લેહ પ્લાન્ટના ઈન્ચાર્જ સુજોય ચૌધરીએ કહે છે, કડકડતી ઠંડીમાં પણ અમારા LPG પ્લાન્ટની મહિલાઓ સરળતાથી કાર્ય કરે છે જે મહિલાની શક્તિને દર્શાવે છે.
રિગઝિન લાડો માટે લેહમાં રોજનું 35 કિલોમીટરથી લાંબી મુસાફરી કરવી પડે છે. પરંતુ તેમને કોઈ વાંધો નથી. તેઓ કહે છે, અહીં જોઈન થતા પહેલા મને સિલિન્ડરમાં રેગ્યુલેટર ફિક્સ કરતા પણ નહોતું આવડતું. હવે પ્લાન્ટમાંથી બહાર જતા દરેક સિલિન્ડર ભરેલા હોય તેની જવાબદારી મારી છે. આ દેશ અને સેના પ્રત્યે અમારી સેવા છે. આટલું જ નહીં સેના માટે જતા તમામ સિલિન્ડરને આ મહિલા ટીમ ડબલ ચેક કરીને પછી જ મોકલે છે.