એપશહેર

Corona Vaccine: શું વેક્સીન લીધાની સાથે જ મળી જાય છે કોરોના સામે સુરક્ષા કવચ?

એકવાર રસી લગડાવ્યા બાદ તમે કોરોના વાયરસથી કેટલા સુરક્ષિત છો? જાણો મહત્વપૂર્ણ સવાલનો જવાબ

TNN 1 Jan 2021, 2:04 pm
નવી દિલ્હી: અમેરિકી શહેર કેલિફોર્નિયામાં એક મેલ નર્સે 18 ડિસેમ્બરના રોજ કોવિડ -19 રોગચાળા સામે વિકસિત ફાઇઝરની રસી લીધી હતી. 6 દિવસ પછી તેને શરદી સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને થાકની લાગણી થવા લાગી. 26 ડિસેમ્બરના રોજ થયેલી તપાસમાં નર્સનો કોરોનાનો રિપોર્ટ પોઝિટિવ આવ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, કોવિડ રસીની અસરો અને ઉપયોગિતા પર સવાલ ઉભા થયા છે. સવાલ એ છે કે એકવાર રસી લગડાવ્યા બાદ તમે કોરોનાથી કેટલા સુરક્ષિત છો?
I am Gujarat 5
પ્રતિકાત્મક તસવીર


આ સવાલ એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે યુકે સરકારે એસ્ટ્રાઝેનેકા અને ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટી દ્વારા વિકસિત કોરોના રસીના ઉપયોગને મંજૂરી આપી દીધી છે. બીબીસીના અહેવાલો મુજબ સોમવારથી યુકેમાં જ્યારે રસી રજૂ કરવામાં આવશે, ત્યારે રસીકરણ અભિયાનની રૂપરેખા જ બદલાઈ જશે. આ રીતે 12 અઠવાડિયાની અંદર રસીનો બીજો ડોઝ આપવાને બદલે વધુમાં વધુ લોકોને રસીનો પ્રથમ ડોઝ આપવાની વ્યૂહરચના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.

યુકેમાં, હાઈ રિસ્ક ધરાવતા લોકોને બે-બે વેક્સીન ડોઝ આપીને કોરોના વાયરસ સામે સંપૂર્ણ રીતે સામનો કરવાની વ્યૂહરચના બનાવવામાં આવી હતી. હવે રાષ્ટ્રીય નીતિ કહે છે કે વધુને વધુ લોકોને રસીનો પ્રથમ ડોઝ આપવામાં આવશે. જો કે, કેલિફોર્નિયાના નર્સને પહેલો ડોઝ આપ્યા બાદ જ કોરોના થઈ જતાં આ વ્યૂહરચના પર પ્રશ્નચિન્હ લાગી ગયો છે. ભારતમાં પણ ઓક્સફર્ડ રસીની મંજૂરી લગભગ નિશ્ચિત માનવામાં આવી રહી છે, તેથી પ્રથમ ડોઝના નિયમો ઘણા જરૂરી છે.

લાંબા અંતર પછી બીજો ડોઝ આપવો વધુ સારું
ઓક્સફોર્ડ રસી વિશે અગાઉ જણાવ્યું હતું કે જો રસીને અડધો ડોઝ આપ્યા પછી ફરીથી સંપૂર્ણ ડોઝ આપવામાં આવે તો તે 30% વધુ અસરકારક રહેશે. પરંતુ, હવે બીબીસીના એક અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, અપ્રકાશિત ડેટા સૂચવે છે કે પ્રથમ અને બીજા ડોઝ વચ્ચેનો લાંબો અંતર રસીની અસરમાં વધારો કરે છે.

બીજી તરફ, ન્યૂઝ એજન્સી રોઇટર્સે યુકેમાં કોવિડ -19 પર રચાયેલી સલાહકાર જૂથના અધ્યક્ષ મુનીર પીર મોહમ્મદને ટાંકીને જણાવ્યું છે કે, પ્રથમ અને બીજા ડોઝમાં લાંબા અંતર રાખ્યા પછી અડધા ડોઝ અને પછી ફુલ ડોઝ સ્ટ્રેટેજી અસરકારક બને છે. પીર મોહમ્મદે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં કહ્યું, 'પ્રથમ અને બીજા ડોઝ વચ્ચે એક લાંબો અંતર રાખવામાં આવ્યો છે ... અને અમને લાગે છે કે પરિણામ આ અંતરથી સંબંધિત છે'. એટલે કે યુકે બે ડોઝ સ્ટ્રેટેજી પર આગળ વધશે. હવે સવાલ એ છે કે પ્રથમ ડોઝના 12 અઠવાડિયા પછી બીજો ડોઝ આપવો કેટલો અસરકારક રહેશે? યુકેની કોવિડ વેક્સીન ચેર વે શેન લિમે કહ્યું કે પ્રથમ ડોઝ 21 દિવસ પછી 70% સુધી અસરકારક છે. જો બીજી માત્રા એક મહિનાને બદલે ત્રણ મહિના પછી આપવામાં આવે, તો તેની અસર વધીને 80% થઈ જાય છે.

પહેલો ડોઝ અસરકારક
અત્યાર સુધી એસ્ટ્રાઝેનેકા-ઓક્સફર્ડ કોરોના વેક્સીન વિશે કરવામાં આવી છે. પરંતુ બીજી રસીનું શું? કેલિફોર્નિયાના નર્સે ફાઈઝરની રસી લગડાવી હતી. અમેરિકામાં મોડર્નાની રસીને પણ મંજૂરી મળી ગઈ છે. શું ફાઈઝર અને મોડર્નાની રસીઓ પ્રથમ ડોઝ પછી કોવિડ -19 રોગચાળાથા સામે સુરક્ષા પૂરી નથી પાડતી?

આ બંને રસી માટેના ક્લિનિકલ ટ્રાયલ ડેટા સૂચવે છે કે તેઓ પ્રથમ ડોઝમાં જ સારી અસરો દર્શાવે છે. અમેરિકન અખબાર વોશિંગ્ટન પોસ્ટે લખ્યું છે કે, ફાઈઝર-બાયોએનટેક રસીનો પ્રથમ ડોઝ 82% અસરકારક છે, જ્યારે મોડર્ના રસી પ્રથમ ડોઝના બે અઠવાડિયા પછી 92 ટકા સુધી અસરકારક બને છે. આવી સ્થિતિમાં, સવાલ ઉભો થાય છે કે જ્યારે પ્રથમ ડોઝ એટલો અસરકારક હોય છે, તો બીજો ડોઝ લેવાની જરૂર શું છે? તેના જવાબમાં, યેલ યુનિવર્સિટીના ઇમ્યુનોલોજી નિષ્ણાત અકીકો ઇવાસાકી કહે છે કે બીજી માત્રા પછી તમારી ઈમ્યુનિટી લાંબા સમય સુધી મજબૂત રહે છે. તેમણે કહ્યું, હું હજી પણ કહેવામાં ખચકાટ અનુભવું છું કે એક જ ડોઝ કાયમ માટે પૂરતો છે.

ધ વોશિંગ્ટન પોસ્ટના રિપોર્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે પ્રથમ રસી ડોઝ રોગપ્રતિકારક શક્તિને કોરોના વાયરસને ઓળખવા અને તેનાથી લડવાની તાલીમ આપે છે, જ્યારે બીજો ડોઝ ઈમ્યુન સિસ્ટમની મેમરીને સુધારે છે, જેથી તેનામાં લાંબા સમય સુધી કોરોના વાયરસને ઓળખીને તેને હરાવવા માટેની ક્ષમતા વિકસિત થઈ શકે.

ધીમી ગતિએ તૈયાર થાય છે ઈમ્યુનિટી
એવું લાગે છે કે કેલિફોર્નિયાના નર્સના નસીબ સારા નહોતા. શક્ય છે કે જે દિવસે તેને રસી આપવામાં આવી હતી, તે જ દિવસે તેને કોરોના થયો હોય, તેથી છ દિવસ પછી તેનામાં રોગચાળાના લક્ષણો દેખાવા લાગ્યા. સામાન્ય રીતે, રસી તેનું કામ કરવામાં વધુ સમય લેતી નથી. જ્યાં સુધી કેલિફોર્નિયાના નર્સની વાત છે, તો તે ફક્ત આ એકમાત્ર કેસ નથી. ડાન્સિંગ નર્સ તરીકે પ્રખ્યાત બનેલી ના વિલ્કિન્સન (Ana Wilkinson) પણ તે જ દિવસે કોરોના સંક્રમિત થઈ ગઈ જે દિવસે તેને રસી આપવામાં આવી હતી. ગુરુવારે પણ ઘણા અહેવાલોમાં સંક્રામક રોગોના નિષ્ણાત ડો. પીટર ક્રિશ્ચિયન રૈમર્સને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું કે, 'આ કઈ આશ્ચર્યજનક નથી ...અમે રસીના ક્લિનિકલ ટ્રાયલના સમયથી જાણીએ છીએ કે તેના કામ કરવામાં 10થી 14 દિવસનો સમય લાગી જાય છે.'

Read Next Story

Gujarati News - I am Gujarat: ગુજરાત, દેશ, વિદેશ, શિક્ષણ, બિઝનેસ, મૂવી, જ્યોતિષ, ધર્મ, સ્પોર્ટ્સના લેટેસ્ટ સમાચાર ઉપરાંત વાયરલ ન્યૂઝ મેળવવા માટે ડાઉનલોડ કરો IamGujaratની એપ
તમામ તાજી ખબરો માટે I am Gujarat ફેસબૂકપેજને લાઈક કરો