સિંગલ ડોઝમાં ડબલ પાવર! ઓક્સફોર્ડની Covishield અને રશિયાની Sputnuk Vની કોમ્બો રસી

કોરોના વાયરસની ઘણી રસીઓ હવે તૈયાર કરવામાં આવી છે. અમેરિકા, યુકે, ભારત સહિત ઘણા દેશોમાં રેગ્યુલેટરી મંજૂરીની પ્રક્રિયા શરૂ કરવામાં આવી છે. કેટલીક રસીઓ 60 ટકા તો કેટલીક રસી 90 ટકા કરતાં વધુ અસરકારક હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. પરંતુ વૈજ્ઞાનિકો હજુ પણ બીજી કેટલીક શક્યતાઓ પર કામ કરી રહ્યા છે. જેમ કે એસ્ટ્રાજેનેકાએ પોતાની કોવિડ રસીની ટ્રાયલ રશિયાની Sputnik V રસી સાથે મેળવીને શરૂ કર્યું છે. આ પરીક્ષણથી એ જાણવા મળશે કે બંને રસીઓનું સંયોજન વધુ અસરકારક બની શકે છે કે નહીં. રશિયાના સોવરેન વેલ્થ ફંડે શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે રસીઓના સંયોજન સાથેનું ટ્રાયલ આ વર્ષના અંતથી જ શરૂ થઈ જશે. જો કોમ્બો રસી અસરકારક સાબિત થાય, તો રશિયા તેનું ઉત્પાદન એસ્ટ્રાજેનેકા સાથે મળીને કરવા માગે છે. ભારતમાં એસ્ટ્રાજેનેકાની રસી સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયા (એસઆઇઆઇ) ઉત્પાદન કરી રહ્યું છે. જે 'કોવિશીલ્ડ'ના નામે ઉપલબ્ધ થશે. આ રસીને ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીના સંશોધકો સાથે મળીને એસ્ટ્રાજેનેકાએ તૈયાર કરી છે.

બંને વેક્સીનનો બેઝ એક જ છે


એસ્ટ્રાજેનેકા અને RDIF બંને વેક્સીન એક સામાન્ય શરદી-ઉધરસના વાયરસ પર આધારીત છે. એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું કે બંનેને ભેગી કરીને એ શક્યતાને તપાસવામાં આવશે કે રસીના આ મિલાપથી તેની કોરોના વાયરસ સામે લડવાની ક્ષમતામાં વધારો થાય છે કે નહીં. RDIF અનુસાર આ ટ્રાયલમાં 18 વર્ષ અથવા તેનાથી વધુ ઉંમરના લોકો સામેલ થઈ શકશે. આ સોદો રશિયાની વેક્સીનના સંદર્ભે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કેમ કે Sputnik Vને પશ્ચિમ દુનિયામાં કોઈ મોટા ખરીદદાર નથી મળતા.

રશિયાની વેક્સીનને લઈને ઉઠે છે સવાલ


Sputnik V રસી તેના પરિક્ષણમાં 90 ટકા અસરકારક હોવાનો દાવો રશિયા તરફથી કરવામાં આવ્યો છે. Sputnik Vના પરિક્ષણના પરિણામ અમેરિકાની ફાઇઝર અને મોડર્ના જેવી કંપનીના પરિક્ષણના પરિણામ જેવા છે. પરંતુ પશ્ચિમી દેશોના વૈજ્ઞાનિકો Sputnik Vને લઈને એટલા માટે શંકા દર્શાવી રહ્યા હતા કે તેનું ખૂબ મોટા પાયે પરિક્ષણ નથી કરવામાં આવ્યું પરંતુ રશિયાએ આ રસીને પોતાના દેશમાં મંજૂરી આપી દીધી છે. એસ્ટ્રાજેનેકાની રસી પણ સરેરાશ 70 ટકા જેટલી અસરકારક છે. કેટલાક ડોઝ પેટર્ન સાથે આ રસી 90 ટકા જેટલી પણ અસરકારક છે.

એકથી વધુ સારી બે વેક્સીન?


બ્રિટનની રસી ટાસ્ક ફોર્સના પ્રમુખ કેટ બિંઘમે કહ્યું કે આગામી વર્ષે અનેક વેક્સીનના કોમ્બિનેશનના પરિક્ષણ કરવામાં આવશે. આ પરિક્ષણ એટલા માટે કરવામાં આવી રહ્યા છે કે તેનાથી લોકોમાં રોગપ્રતિકારકતા વધે છે કે નહીં તે અંગે તપાસ કરવામાં આવશે. બંને રસી એક જ પ્રકારની ટેક્નોલોજી પર આધારિત છે. જેથી તેને મિક્સ કરીને સંશોધકો બે પ્રકારના એપ્રોચ પર કામ કરે છે. એક જ વારમાં બે શોટ્સ માટે અલગ અલગ વેક્ટર્સનો ઉપયોગ અને બીજા પ્રકારમાં બે વેક્સીનને મિક્સ કરીને ઉપયોગ કરવાનો પ્લાન ધરાવે છે.