ઉજ્જૈનના આ મંદિરમાં પ્રજાસત્તાક દિવસ 26 જાન્યુ. નહીં, પરંતુ 20 ફેબ્રુઆરીએ ઉજવાય છે

ઉજ્જૈન: 26 જાન્યુઆરીએ આખા દેશમાં પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણી ધૂમધામથી કરવામાં આવી રહી છે. પરંતુ ઉજ્જૈનમાં એક એવું મંદિર પણ છે, જ્યાં પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણી 26 જાન્યુઆરીને નહીં, પરંતુ તારીખ 20 ફેબ્રુઆરીએ ઉજવવામાં આવશે. આ વિશે લોકોના મનમાં ઘણા સવાલો ઉભા થાય છે. તે જ સમયે, મંદિર મેનેજમેન્ટ પાસે તેના વિશે એક અલગ તર્ક છે.

જ્યોતિષાચાર્ય પંડિત આનંદ શંકર વ્યાસે કહ્યું કે ભારત સ્વતંત્ર થયો હોવા છતાં, આપણે આઝાદીની જગ્યાએ અંગ્રેજોના ગુલામ છીએ. આપણો રાષ્ટ્રીય પર્વ પણ અંગ્રેજી તારીખમાં ઉજવવામાં આવે છે. ગાંધીજી સ્વતંત્રતાની લડત લડતાં કહેતા હતા કે અંગ્રેજોને હટાવો સ્વદેશી અપનાવો, પરંતુ તેમની પુણ્યતિથિ અને જન્મ તારીખ પણ અંગ્રેજી તારીખ અનુસાર ઉજવવામાં આવે છે. પરંતુ અમારી પાસે એક મોટા ગણેશ છે જે પ્રજાસત્તાકના આરાધ્ય દેવતા છે.

તેમણે કહ્યું કે, અહીંયા ગણતંત્રની પ્રાપ્તિ માટે પંડિત બાલગંગાધર તિલકની પ્રેરણાથી અમારા દાદા સ્વર્ગીય નારાયણ જી વ્યાસે ઉજ્જૈનમાં 1900 માઘ કૃષ્ણ ચતુર્થીના દિવસે મોટા ગણેશજીની સ્થાપના કરી હતી. આના પાછળનો ઉદ્દેશ્ય એ હતો કે, મોટા ગણરાજ્યની પ્રાપ્તિ માટે મોટા ગણેશની આવશ્યકતા છે.

આઝાદી માટે અહીં પૂજા-અર્ચના કરવામાં આવી હતી
જ્યોતિષાચાર્યે કહ્યું કે લગભગ 39 વર્ષોથી અહીં સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવા માટે પૂજા કરવામાં આવી હતી. આવી જગ્યાએ આપણે હિન્દી તારીખ પ્રમાણે ભારતનો પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવીએ છીએ. 26 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ તે દિવસે મગ શુક્લ અષ્ટમી તિથિ હતી, હકીકતમાં, પ્રજાસત્તાક પ્રાપ્ત કરવા માટે ભારતીય પ્રજાસત્તાકનું ગૌરવ આપણી તારીખ પ્રમાણે છે. તેથી જ આપણે માગ શુક્લ અષ્ટમી પર પ્રજાસત્તાક પર્વની ઉજવણી કરીએ છીએ. આ દિવસે ગણેશજીની પૂજા, ક્રાંતિકારીઓની સ્મૃતિ અને દાદાની ઉપાસના સાથે મંદિરનો ધ્વજ બદલવામાં આવે છે. પંડિત વ્યાસે માંગ કરી છે કે ભારતમાં પર્વ અને ત્યોહાર હિન્દી તારીખ પ્રમાણે થવા જોઈએ.

113 વર્ષથી ચાલી રહ્યો છે અનોખી દેશભક્તિનો સિલસિલો
અંગ્રેજી તારીખોનો બહિષ્કાર અને હિન્દી તારીખોનું નિરીક્ષણ કરવાનો અનોખો દેશભક્તિ લગભગ 113 વર્ષોથી ચાલે છે. ઉજ્જૈન મહાકાલ મંદિરથી નજીક મોટા ગણેશ મંદિરની સ્થાપના વર્ષ 1908માં માઘ કૃષ્ણ ચતુર્થીના દિવસે કરવામાં આવી હતી. મંદિરની સ્થાપના તે સમયે પૂ. નારાયણ વ્યાસ દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જે પંડિત બાલગંગાધર તિલકના ગણેશ ઉત્સવ અભિયાનથી પ્રેરાઈ હતી. આ મંદિર સ્વતંત્રતા સેનાનીઓનું આશ્રયસ્થાન હતું. આ મંદિર સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામની ઐતિહાસિક ઘટનાઓનું પણ સાક્ષી રહ્યું.

પંડિત વ્યાસનો જન્મદિવસ, લગ્ન અને અન્ય કાર્યક્રમો પણ તિથિ પ્રમાણે જ ઉજવવામાં આવે છે. તેમના પરિવારમાં જન્મદિવસ પર કેક કાપવાની અથવા મીણબત્તીઓ બુઝાવાની કોઈ પ્રથા નથી. પંડિત વ્યાસ કહે છે કે મીણબત્તી કે દીવો બુઝાવવું ખરાબ છે. જન્મદિવસ જેવા શુભ પ્રસંગે મીણબત્તી બુઝાવવું ખોટું છે. તેમનું કહેવું છે કે લોકોએ શાશ્વત ધર્મ અને પરંપરા અનુસાર શુભ કાર્ય કરવા જોઈએ.

આ તિથિઓ પર ઉજવાય છે રાષ્ટ્રીય પર્વ
સ્વતંત્રતા દિવસ 15 ઓગસ્ટ: શ્રાવણ કૃષ્ણ ચતુર્દશી
પ્રજાસત્તાક દિવસ 26 જાન્યુઆરી: માઘ માસના શુક્લ પક્ષની આઠમ
મહાત્મા ગાંધી જયંતિ 2 ઓક્ટોબર: અશ્વિન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની બીજ
જવાહરલાલ નહેરુ જયંતિ 14 નવેમ્બર: માર્ગશીર્ષ મહિનાના શ્રેષ્ઠ કૃષ્ણ પક્ષની છઠ