RBIએ નાણાકીય વર્ષ 2019-20માં 2000 રૂપિયાની એકપણ નોટ છાપી નથી

રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)એ નાણાકીય વર્ષ 2019-20માં રૂપિયા 2,000ની એકપણ નોટ છાપી નથી. આ દરમિયાન રૂપિયા 2,000ની નોટનું સર્ક્યુલેશન પણ ઘટ્યું છે. RBIના 2019-20ના વાર્ષિક રિપોર્ટમાં આ જાણકારી આપવામાં આવી છે. રિપોર્ટ અનુસાર, વર્ષ 2018ના અંત સુધીમાં ચલણમાં હાજર રૂપિયા 2,000ની નોટની સંખ્યા 33,632 લાખ હતી જે માર્ચ 2019ના અંત સુધીમાં ઘટીને 32,910 લાખ પર આવી ગઈ. માર્ચ 2020ના અંત સુધી ચલણમાં હાજર રૂપિયા 2,000ની નોટની સંખ્યા વધુ ઘટીને 27,398 લાખ પર આવી ગઈ.

રિપોર્ટ અનુસાર માર્ચ 2020 સુધીના આંકડા મુજબ, 2000 રૂપિયાની નોટો દેશમાં ફરતા કુલ ચલણના 2.4% જેટલી હતી. આ પહેલા 2019માં આ આંકડો 3% હતો. માર્ચ 2018ની વાત કરીએ તો તે આંકડો 3.3% હતો. એટલે કે, 2000 રૂપિયાની નોટ્સનું ચલણ દર વર્ષે ઘટતું જોવા મળ્યું છે. આંકડાઓ અનુસાર માર્ચ 2020 સુધી ચલણમાં હાજર કુલ નોટના મૂલ્યમાં રૂપિયા 2,000ની નોટનો હિસ્સો ઘટીને 22.6% રહી ગયો. જે માર્ચ 2019ના અંત સુધી 31.2% અને માર્ચ 2018ના અંત સુધીમાં 37.3% હતો.

રિપોર્ટ અનુસાર, વર્ષ 2018થી 3 વર્ષ દરમિયાન રૂપિયા 500 અને 200ની નોટના સર્ક્યુલેશનમાં ઉલ્લેખનીય વધારો થયો છે. મૂલ્ય અને માત્રા એમ બંને હિસાબથી રૂપિયા 500 અને 200ની નોટનું સર્ક્યુલેશન વધ્યું છે. રિપોર્ટમાં એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે 2019-20માં રૂપિયા 2,000ની ચલણી નોટ છાપવા માટે કોઈ ઓર્ડર આપવામાં આવ્યો નથી. રિઝર્વ બેંકે જણાવ્યું કે 2019-20માં રૂપિયા 500ની 1,463 કરોડ નોટ છાપવાનો ઓર્ડર આપવામાં આવ્યો.

આ રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે 2019-20માં બેંકિગ ક્ષેત્રે પકડાયેલી નકલી નોટ (Fake Indian Currency Note)માંથી 4.6% નોટ રિઝર્વ બેંકના સ્તરે પકડાઈ. જ્યારે 95.4% નકલી નોટની જાણકારી અન્ય બેંકોના સ્તરે મળી. કુલ મળીને 2,96,695 નકલી નોટ પકડાઈ.