રાજસ્થાનમાં આવેલ થારના રણમાં 1,72,000 વર્ષ પહેલા વહેતી નદી મળી આવી

નવી દિલ્હીઃ 1,72,000 વર્ષ પહેલાં રાજસ્થાનના બીકાનેર નજીક થાર રણની વચ્ચેથી નદી પસાર થવાના પુરાવા મળ્યા છે. સંશોધનકારો માને છે કે આ હવે લુપ્ત થયેલ નદી તે સમયે આ વિસ્તારના લોકોની જીવનરેખા બની હશે. ક્વાર્ટર્નરી સાયન્સ રિવ્યુઝ જર્નલમાં પ્રકાશિત એક લેખમાં જણાવાયું છે કે હજારો વર્ષો પહેલાં આ નદી નાલ કેરીમાં વહેતી હતી. જર્મનીની મેક્સ પ્લાંક ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ હ્યુમન હિસ્ટ્રી, તામિલનાડુની અન્ના યુનિવર્સિટી અને કોલકાતાની આઈઆઈએસઇઆર દ્વારા આ નદીના પૂરાવા શોધી કાઢવામાં આવ્યા છે. તેઓ કહે છે કે પથ્થર યુગમાં આ નદીને લીધે આ વિસ્તારમાં માનવની વસ્તી હશે.

સંશોધન દ્વારા મળેલા પુરાવા સૂચવે છે કે 1 લાખ 72 હજાર વર્ષ પહેલા બિકાનેર નજીક વહેતી નદીનું વહેણ વર્તમાન નદીથી 200 કિ.મી. દૂર હતું. સંશોધનકારોએ જણાવ્યું હતું કે ખૂબ પ્રાચીન નદીના પુરાવા થાર રણમાં હાલની નદીઓના મૂળ સૂચવે છે. ઉપરાંત, સુકાઈ ગયેલી ધગ્ગર-હકરા નદી વિશે પણ માહિતી મળે છે. તેઓએ જણાવ્યું હતું કે હજારો વર્ષો પહેલા મોટી વસ્તી નદીના કાંઠેથી સ્થળાંતર કર્યું હઈ શકે છે.

સંશોધનકારોએ તેમના લેખમાં નોંધ્યું છે કે થાર રણના રહેવાસીઓની લુપ્ત થતી નદીઓના મહત્વની અવગણના કરવામાં આવી છે. એક સંશોધનકારે કહ્યું કે ઐતિહાસિક સમયથી પહેલાથી થાર રણનો મહત્વપૂર્ણ ઇતિહાસ રહ્યો છે. હવે અમે એ શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ કે પાષાણ યુગમાં લોકો આ વિસ્તારમાં કેવી રીતે રહેતા હતા. સંશોધનકારોએ જણાવ્યું હતું કે ઉપગ્રહો દ્વારા મળેલા ફોટાથી થાર રણમાંથી પસાર થતી નદીઓના ગાઝ નેટવર્કની જાણકારી મળે છે.