એપશહેર

હવે ભારત સામે નહીં ચાલે ચીનની ચાલ,'વિક્રાંત' બનશે સુરક્ષાનો અભેદ કિલ્લો

દેશના સૌ પ્રથમ સ્વદેશી જહાજ INS વિક્રાંતને ભારતીય નૌકાદળના કાફલામાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે. આ જહાજ દેશના સંરક્ષણ ક્ષેત્રને આત્મ-નિર્ભર કરવાના ભારત સરકારના વિશ્વાસનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. વિક્રાંતનું નૌકાદળમાં આગમન થવા સાથે ભારત હવે US,UK, રશિયા, ચીન તથા ફ્રાંસ જેવા દેશોના સમૂહમાં સ્થાન મેળવી લીધુ છે કે જેમણે આ પ્રકારના જહાજની ડિઝાઈન કરવાની તથા નિર્માણ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.

Edited byચિંતન રામી | TNN 2 Sep 2022, 11:29 pm

હાઈલાઈટ્સ:

  • ચીન હવે INS વિક્રાંતની નજરમાંથી છટકી શકશે નહીં
  • વિક્રાંત ભારત માટે દરિયાઈ સુરક્ષાનો અભેદ કિલ્લો બનશે
  • ચીન બે યુદ્ધ જહાજ ધરાવે છે-લીઆઓનિંગ અને શાનદોંગ
હાઈલાઈટ ટેક્સ્ટ
I am Gujarat Vikrant.
દેશમાં જ નિર્માણ પામેલા યુદ્ધ જહાજ વિક્રાંતને નૌકાદળના કાફલામાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે
દેશના સૌ પ્રથમ સ્વદેશી જહાજ INS વિક્રાંતને ભારતીય નૌકાદળના કાફલામાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે. આ જહાજ દેશના સંરક્ષણ ક્ષેત્રને આત્મ-નિર્ભર કરવાના ભારત સરકારના વિશ્વાસનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. વિક્રાંતનું નૌકાદળમાં આગમન થવા સાથે ભારત હવે US,UK, રશિયા, ચીન તથા ફ્રાંસ જેવા દેશોના સમૂહમાં સ્થાન મેળવી લીધુ છે કે જેમણે આ પ્રકારના જહાજની ડિઝાઈન કરવાની તથા નિર્માણ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
ભારતમાં નિર્માણ પામેલું INS વિક્રાંત નૌકાદળની પ્રહાર ક્ષમતામાં અનેક ગણો વધારો કરશે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ દેશનું સ્વદેશી જહાજ INS વિક્રાંતને ભારતીય નૌકાદળમાં સામેલ કર્યું છે,આ સાથે જ દેશને વિદેશી હથિયારો ઉપર જે આધાર રાખવો પડે છે તેમા કંઈક અંશે ઘટાડો કરી શકાશે તેમ જ ભારતીય ઉપખંડમાં ચીનના વધતા લશ્કરી પ્રભૂત્વને પણ ખાળવામાં મદદ મળશે.

આ પ્રસંગે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જણાવ્યું હતું કે INS વિક્રાંત એ દેશના સંરક્ષણ ક્ષેત્રને "આત્મ-નિર્ભર" કરવાના ભારત સરકારના વિશ્વાસનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. "INS વિક્રાંત એ ફક્ત એક વોર મશીન જ નથી, તે ભારતના કૌશલ તથા પ્રતિભાનો પૂરાવો પણ છે.
વિક્રાંતનું નૌકાદળમાં આગમન થવાની સાથે જ ભારત હવે US,UK, રશિયા, ચીન તથા ફ્રાંસ જેવા દેશોના સમૂહમાં જોડાઈ ગયું છે કે જેઓ વિશાળ જહાજોની ડિઝાઈન કરવાની તથા નિર્માણ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. ભારતીય સમુદ્રી વિસ્તારમાં ચીનની સતત ઉપસ્થિતિ વધતા જે પડકારો ઉદભવી રહ્યા છે તેનો સામનો કરવા આ યુદ્ધ જહાજ ભારતને વ્યૂહાત્મક રીતે મજબૂતી પ્રદાન કરશે.

એક લોકપ્રિય મિલિટરી એસેટ
જંગીવિમાનો, લડાકુ વિમાનો, હેલિકોપ્ટરનું વહન કરવા માટે આ જહાજ સંપૂર્ણપણે સક્ષમ છે. વિશ્વમાં વિવિધ દેશો પાસે 21 જેટલાં ફિક્સ્ડ-વિંગ એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ અને 25 હેલિકોપ્ટર કેરિયર્સ રહેલા છે.અમેરિકા પાસે વિમાનોનું વહન કરી શકે તેવા 11 અને 9 હેલિકોપ્ટર કેરિયર્સ ધરાવે છે. જાપાન તથા ફ્રાંસ પાસે 4-4 એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ છે.

ચીનનો સામનો કરવો જરૂરી બન્યો છે
ભારતીય નૌકાદળના વાઈસ એડમિરલ એસએન ઘોરમેડે તાજેતરમાં જ જણાવ્યું હતું કે INS વિક્રાંત ઇન્ડો-પેસિફિક તથા ભારતીય સમુદ્રી પ્રાંતમાં શાંતિ અને સ્થિરતાને સુનિશ્ચિત કરવામાં મહત્વનું યોગદાન આપશે. આપણા પડોશીઓની વધતી મજબૂત સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખવી અને આપણી દરિયાઈ ક્ષમતાને વધારવી ખૂબ જરૂરી છે. આ સંજોગોમાં INS વિક્રાંતને નૌકાદળના કાફલામાં સામેલ કરવું તે આપણા માટે ખૂબ જ મહત્વની ઘટના છે.

ચીનના નૌકાદળની વધી રહેલી શક્તિ તથા ભારતીય સમુદ્રી વિસ્તારમાં વધતા પ્રભૂત્વનો સામનો કરવા માટે ભારતીય નૌકાદળ ત્રણ એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સની સતત માંગ કરતું રહ્યું છે. આ સંજોગોમાં ભારત અત્યારે બે એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ-INS વિક્રમાદિત્ય અને INS વિક્રાંતથી સજ્જ છે.

શા માટે વિશ્વના દેશો યુદ્ધ જહાજો પ્રત્યે ખૂબ ઉત્સાહ ધરાવે છે?
દરિયાઈ ટ્રાફિક આજે વિશ્વ વ્યાપારનો પાયો બની ગયો છે કારણ કે આશરે 90 ટકા માલ-સામાનનું દરીયામાંથી પરિવહન થાય છે. જહાજોના પરિવહન વગર આંતરિક વ્યાપાર, જથ્થાબંધ માલ-સામાનનું પરિવહન, અને આર્થિક રીતે પરવડે એવા ખાદ્યાનો અને ઉત્પાદિત માલસામાનની આયાત/નિકાસ સરળતાથી કરવી બિલકુલ શક્ય નથી.

વિશ્વના સંખ્યાબંધ દેશોની ઊર્જાની જરૂરિયાત સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત અને સ્થિર દરિયાઈ વાતાવરણ ઉપર આધાર ધરાવે છે. ટૂંકમાં શિપિંગ એ વૈશ્વિક અર્થતંત્ર માટે કરોડરજ્જું છે. આ ભૂ-રાજકીય કાર્યમાળખામાં આર્થિક ઉન્નતિ અને અનેક દેશોની સુરક્ષા સમુદ્ર સાથે જોડાયેલી છે. આ જોડાણને લીધે વિશ્વમાં કોઈ પણ સ્થળે સંઘર્ષ અથવા વિવાદની સ્થિતિમાં જળમાર્ગને અસર કરતાં હોય છે.દરિયાઈ સુરક્ષાને સુનિશ્ચિત કરવા માટે શક્તિશાળી દેશો મજબૂત લશ્કરી બાબતો ઉપર આધાર ધરાવે છે, અને આ રીતે સમુદ્રમાં પોતાની શક્તિ અને કદને યોગ્ય આકાર આપતા હોય છે. બીજું વિશ્વયુદ્ધ પૂરું થયું ત્યારથી જહાજો દરિયાઈ શક્તિનો મહત્વનો ભાગ બની ગયા છે.

યુદ્ધ જહાજોનાથી શું લાભ થાય છે
યુદ્ધ જહાજો સમુદ્ર આધારિત સૌથી મહત્વની એસેટ માનવામાં આવે છે, અને લાંબા અંતર સુધી હવાઈ દળને તમામ મોરચે શક્તિ પૂરી પાડવા માટે લશ્કરી સરંજામથી સજ્જ હોય છે. વિમાનોનું વહન કરવા સક્ષમ જહાજો કટોકટીના સંજોગોમાં ગમે તે વિસ્તારમાં જવાની વ્યાપક ક્ષમતા અને સંભાવના ધરાવતા હોય છે. તે એક પાણી પર તરતા એરબેઝના સ્વરૂપમાં હોય છે.

INS વિક્રાંતનો ભવ્ય ભૂતકાળ

ભારતે તેનું સૌ પ્રથમ યુદ્ધ જહાજ વર્ષ 1961માં મેળવ્યું હતું. HMS હર્ક્યુલસ કે જે UKનું સેકન્ડ-હેન્ડ જહાજ હતું અને તેનું નામ બદલીને INS વિક્રાંત કરવામાં આવ્યું હતું. આ યુદ્ધ જહાજે વર્ષ 1971માં ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં પૂર્વના મોરચે ખૂબ જ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. તે વર્ષ 1997માં નિવૃત થયું હતું.
ભારતનું બીજું યુદ્ધ જહાજ HMS હર્મેસ UKનું સેકન્ડ-હેન્ડ જહાજ હતું,જેનું નામ INS વિરાટ નામ આપવામાં આવ્યું હતું, તે ભારતના નૌકાદળના કાફલામાં વર્ષ 1987માં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા, તેને વર્ષ 2017માં નિવૃત્ત કરવામાં આવ્યું હતું.

નૌકાદળની મજબૂત સ્થિતિભારત અને ચીન તેમના નૌકાદળને મજબૂત કરી રહ્યાં છે ત્યારે INS વિક્રાંતનું આગમન ઘણું મહત્વનું છે.ચીન બે યુદ્ધ જહાજ ધરાવે છે-લીઆઓનિંગ અને શાનદોંગ. ગત જુલાઈ મહિનામાં વધુ એક યુદ્ધ જહાજ ફુજ્જનને લોંચ કરવામાં આવ્યું છે,જે વર્ષ 2025માં ચીનના નૌકાદળમાં સામેલ થાય તેવી શક્યતાં છે.
લેખક વિશે
ચિંતન રામી
ચિંતન રામી છેલ્લા 16 વર્ષથી પત્રકારના ક્ષેત્રમાં છે. તેમણે કારકિર્દીની શરૂઆત દિવ્યભાસ્કર.કોમથી કરી હતી. ડિજિટલ મીડિયામાં કારકિર્દીની શરૂઆત કર્યા બાદ તેમણે પ્રિન્ટ મીડિયામાં સ્પોર્ટ્સ રિપોર્ટિંગ અને એડિટિંગ પણ કર્યું છે. તેઓ ડિજિટલ અને પ્રિન્ટ મીડિયાનો બહોળો અનુભવ ધરાવે છે. તેમણે ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાંથી ગ્રેજ્યુએશન કર્યું હતું. ત્યારબાદ તેમણે ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાંથી જ જર્નાલિઝમની માસ્ટર ડિગ્રી મેળવી હતી અને પત્રકારના ક્ષેત્રમાં જોડાયા છે. તેઓ દિવ્યભાસ્કર.કોમ અને નવગુજરાત સમય અખબારમાં કામ કરી ચૂક્યા છે.... વધુ વાંચો

Read Next Story