એપશહેર

UP Election: માયાવતીની 'નિષ્ક્રિયતા' વચ્ચે દલિત મતદારો યુપીમાં કોને ફાયદો કરાવશે?

માયાવતી પોતે ભલે સરકાર બનાવવાની સ્થિતિમાં ના હોય, પરંતુ ચૂંટણી ટાણે તેમની ભેદી નિષ્ક્રિયતા તેમના બે પ્રતિસ્પર્ધીઓને ટેન્શનમાં મૂકી રહી છે

Authored byPankaj Shah | Edited byનવરંગ સેન | TNN 18 Jan 2022, 2:54 pm

હાઈલાઈટ્સ:

  • દલિત વોટબેંકને આકર્ષિત કરવા માટે આકાશ-પાતાળ એક કરી રહ્યા છે અખિલેશ અને યોગી
  • અખિલેશ સમાજવાદી પાર્ટીની યાદવ-મુસ્લિમોની પાર્ટી તરીકેની ઓળખ બદલવા માટે મક્કમ
  • ભાજપે દલિત ઉમેદવારોની સંખ્યા વધારવા સાથે બિન અનામત બેઠક પર દલિતને ટિકિટ આપી
હાઈલાઈટ ટેક્સ્ટ
I am Gujarat who will get dalit votes in uttar pradesh who are considered as vote bank of mayawati
UP Election: માયાવતીની 'નિષ્ક્રિયતા' વચ્ચે દલિત મતદારો યુપીમાં કોને ફાયદો કરાવશે?
લખનઉ: યુપીના રાજકારણમાં માયાવતીની વોટબેંકનું ખૂબ જ મહત્વનું છે. આ ચૂંટણીમાં પણ દલિત મતદારો કોને મત આપવાના છે તે પ્રશ્ન ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે. એક તરફ માયાવતીની આ ચૂંટણીમાં ખાસ હાજરી નથી વર્તાઈ રહી અને બીજી તરફ સમાજવાદી પાર્ટી અને ભાજપ વચ્ચે જ ખરાખરીનો જંગ લડાશે તેવું મનાઈ રહ્યું છે, ત્યારે દલિત મતો ખૂબ જ મહત્વના બની રહ્યા છે.
યુપીમાં દલિત મતદારોની સંખ્યા 21 ટકા જેટલી થાય છે. રાજકીય પંડિતોનું માનવું છે કે માયાવતીની નિષ્ક્રિયતા વચ્ચે ભાજપ અને એસપીમાં દલિત મતદારોને આકર્ષિત કરવાની હોડ જામી છે. છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી દલિતો બીએસપીના મતદારો રહ્યા છે. પરંતુ આ વખતે બિન-યાદવ ઓબીસી સમુદાયના મતદારો પણ ભાજપ તેમજ સમાજવાદી પાર્ટીને મત આપવા ખાસ ઉત્સાહી નથી, તેવામાં દલિત વોટબેંકનું મહત્વ ઓર વધી જાય છે.

UP Election: અખિલેશની 'ગેમ'થી ભાજપ ધૂંઆપૂંઆ, વિકેટો બચાવવા બનાવ્યો મોટો પ્લાન
ભાજપની વાત કરીએ તો દલિત મતદારોને આકર્ષવા પક્ષ તેને હિન્દુત્વના છત્ર હેઠળ આવરી લેવાના પ્રયાસની સાથે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારની વિવિધ યોજનાઓનો પણ ઉપયોગ કરી રહ્યો છે. પોલિટિકલ એનાલિસ્ટ્સનું માનીએ તો, દલિત વોટબેંકમાં પણ જાટવ પેટા-જ્ઞાતિઓનું માયાવતીને સમર્થન પ્રાપ્ત છે, જેનું પ્રમાણ કુલ દલિત મતદારોના 55 ટકા જેટલું થાય છે. 1990માં કાંશીરામના નેતૃત્વમાં બીએસપીનો ઉદય થયો તે અગાઉ દલિત વર્ગ કોંગ્રેસને મત આપતો હતો.

2007માં દલિતોની સાથે બ્રાહ્મણોના મત જોડીને અલગ જ સોશિયલ એન્જિનિયરિંગ ફોર્મ્યુલા અપનાવી માયાવતીએ સંપૂર્ણ બહુમત સાથે 2007માં સરકાર બનાવી હતી. માયાવતીએ ફરી પોતાની આ ફોર્મ્યુલા દ્વારા યુપીની ચૂંટણીમાં ઝંપલાવ્યું હતું, પરંતુ તેમને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. હાલ એવી સ્થિતિ છે કે માયાવતીની દલિત વોટબેંક પરની પકડને ભાજપ નરેન્દ્ર મોદીની લોકપ્રિયતા દ્વારા સતત ચેલેન્જ કરી રહ્યો છે. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીથી લઈને અત્યારસુધી ભાજપ કલ્યાણકારી યોજનાઓ અને પીએમ મોદીના જોરે જ્ઞાતિના સમીકરણો પોતાના પક્ષમાં કરવાના પ્રયાસમાં છે.

ભાજપના ઉત્તર પ્રદેશના દલિત/આદિવાસી મોરચાના અધ્યક્ષ રામચંદ્ર કન્નૌજિયાનું કહેવું છે કે, પક્ષના 'સૌનો સાથ, સૌનો વિકાસ' સૂત્રમાં રહેલા ગર્ભિત સંદેશને લોકોએ સમજવાની જરુર છે. ભાજપ યુગોથી અસ્તિત્વ ધરાવતા દલિતો અને સવર્ણો વચ્ચેના અંતરને મીટાવવા પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. કોરોનાકાળમાં ડબલ રાશન, જન ઔષધિ જેવી યોજનાઓનો સૌથી વધુ લાભ આર્થિક રીતે નબળા વર્ગને જ મળ્યો છે તેવું પણ તેમનું કહેવું છે.

યોગી આદિત્યનાથ ફરી યુપીના સીએમ બનશે કે નહીં? શું કહી રહી છે તેમની કુંડળી?
ભાજપના સૂત્રોનું માનીએ તો, રાજ્યમાં ચૂંટણી જાહેર થઈ તે પહેલા જ દરેક 75 જિલ્લામાં દલિતો માટે ખાસ કાર્યક્રમ યોજવામાં આવ્યા હતા. પક્ષ બિનઅનામત બેઠક પરથી પણ દલિત ઉમેદવારોને ઉભા રાખવાની તૈયારીમાં છે. બીજા તબક્કામાં જ્યાં ચૂંટણી થઈ રહી છે તેવી સાહરનપુર બેઠક અનામતમાં ના આવતી હોવા છતાંય તેના પર પક્ષે જગપાલ સિંહને ટિકિટ આપી છે, જેઓ પોતે દલિત છે. એટલું જ નહીં, ભાજપે બહાર પાડેલી 107 ઉમેદવારોની પહેલી યાદીમાં 19 દલિતોને ટિકિટ આપી છે, જેમાંથી 13 જાટવ છે.

બીજી તરફ, સમાજવાદી પાર્ટીએ પણ પોતાની રીતે જાતિગત સમીકરણોને ગોઠવવા પ્રયાસ કર્યો છે. હાલમાં જ યુપી સરકારમાંથી રાજીનામું આપી ત્રણ બિન-યાદવ ઓબીસી નેતાઓ સ્વામી પ્રસાદ મૌર્ય, દારાસિંહ ચૌહાણ અને ધરમસિંહ સૈની એસપીમાં જોડાયા છે. અખિલેશે સ્પષ્ટ સંદેશ આપી દીધો છે કે તેઓ પક્ષની યાદવ-મુસ્લિમોની પાર્ટી તરીકેની જૂની ઈમેજને બદલવા માગે છે. પક્ષમાં એવી માન્યતા પણ પ્રવર્તી રહી છે કે પછાત વર્ગોમાંથી જેટલા વધુ નેતાઓ જોડાશે તેટલા જ દલિતો સમાજવાદી પાર્ટીની વધુ નજીક આવશે.

Read Next Story

Gujarati News - I am Gujarat: ગુજરાત, દેશ, વિદેશ, શિક્ષણ, બિઝનેસ, મૂવી, જ્યોતિષ, ધર્મ, સ્પોર્ટ્સના લેટેસ્ટ સમાચાર ઉપરાંત વાયરલ ન્યૂઝ મેળવવા માટે ડાઉનલોડ કરો IamGujaratની એપ
તમામ તાજી ખબરો માટે I am Gujarat ફેસબૂકપેજને લાઈક કરો