એપશહેર

Tinnitus: સૂતી વખતે કાનમાં સતત અને તીવ્ર અવાજ સાંભળવો વહેમ છે કે બીમારીનું લક્ષણ? જાણો નિષ્ણાતની સલાહ

What is tinnitus: ટીનિટસ કોઇ બીમારી નથી પરંતુ કાન સાથે સંબંધિત બીમારીનું લક્ષણ છે, જો સ્થાયી રીતે અથવા તીવ્ર ટિનિટસની સમસ્યા હોય તો ડોક્ટરની સલાહ અનિવાર્ય છે.

Authored byહેતલ ડાભી | I am Gujarat 4 Oct 2022, 11:31 am
Doctor's Tips on Ringing or buzzing noise in Ears: જો તમને ઘણીવાર તીવ્ર અવાજ સંભળાતો હોય તો તે કાન સાથે સંબંધિત મેડિકલ કન્ડિશન ટિનિટસના લક્ષણો છે. આ લક્ષણોમાં વ્યક્તિને કાનમાં તીણો અવાજ, ઘંટડી વાગતી હોય, સીટી વાગતી હોય કે હૃદયના ધબકારાના અવાજ પણ સંભાળાતા હોય છે. આ સ્થિતિ રાત્રે સૂતી વખતે વધારે ગંભીર બની જાય છે. રાત્રે ચારેતરફ શાંતિ હોય છે જેનાથી ઇન્ટેન્સ ટિનિટસનો અનુભવ થાય છે.
I am Gujarat ringing in ears ent specialist shares information on tinnitus its causes and treatments
Tinnitus: સૂતી વખતે કાનમાં સતત અને તીવ્ર અવાજ સાંભળવો વહેમ છે કે બીમારીનું લક્ષણ? જાણો નિષ્ણાતની સલાહ


Webmd અનુસાર, વિશ્વમાં 740 મિલિયનથી વધારે વયસ્કોમાં ટિનિટસના ઓછામાં ઓછું એક લક્ષણ હોય છે અને અંદાજિત 120 મિલિયન લોકો ગંભીર રીતે આ બીમારીથી પ્રભાવિત છે. આ અંગે પૂણે સ્થિત ડો ડી વાય પાટિલ મેડિકલ કોલેજ, હોસ્પિટલ અને મેનેજમેન્ટ ડિપાર્ટમેન્ટના ઇએનટી ડિપાર્ટમેન્ટના હેડ અને પ્રોફેસર ડોક્ટર શ્રીમતી ગિરિજા ઘાટે (Dr. Girija Ghate, ENT Specialist, Pune) જણાવે છે કે, ટિનિટસ કોઇ બીમારી નથી પરંતુ કાન અથવા દિમાગથી સંબંધિત બીમારીઓનું એક લક્ષણ છે.

(તસવીરોઃ પિક્સાબે.કોમ, ફ્રિપિક.કોમ)

​ટિનિટસ થવાના કારણો

ટિનિટસ સામાન્ય રીતે શ્રવણશક્તિની નસમાં ખરાબીના કારણે થાય છે. અતિતીવ્ર ધ્વનિ જેમ કે, ફટાકડાંના અવાજ અથવા બ્લાસ્ટનો અવાજ કે પછી 90-100 ડેસિબલથી વધારે સ્તરમાં સંગીત સાંભળવાથી કાનની નાજુક પેશીઓ ક્ષતિગ્રસ્ત થવાના ચાન્સિસ વધી જાય છે. આ સાથે જ ઘણીવાર બાહ્યકર્ણ અને મધ્યકર્ણમાં બેક્ટેરિયા અથવા વાયરસના સંક્રમણના કારણે પણ ટિનિટસની સમસ્યા થઇ શકે છે. અંતકર્ણના નાજૂક હિસ્સામાં સોજા પણ ટિનિટસનું એક કારણ છે. આ સિવાય મગજ અથવા અંતકર્ણમાં ગાંઠના કારણે ટિનિટસ એટલે કે તીણો અવાજ સંભળાય છે.

​ટિનિટસ કેટલી ગંભીર સ્થિતિ છે?

ડોક્ટરના જણાવ્યા અનુસાર, જો ટિનિટસ કોઇ તાત્કાલિક કારણોસર થાય છે જેમ કે ધ્વનિ પ્રદૂષણ અથવા તીવ્ર અવાજના સંપર્કમાં આવવાથી તો આ સ્થિતિ ગંભીર નથી. તે અમુક કલાકો અથવા દિવસોમાં આપમેળે જ ઠીક થઇ જાય છે. પરંતુ તીવ્ર ટિનિટસ એટલે કે, 20-30 ડેસિબલથી ઉપર અથવા દીર્ઘકાલિન ટિનિટસ કાનની બીમારીનું લક્ષણ છે. ઘણીવાર ટિનિટસ મગજ અથવા હૃદય કે રક્તવાહિનીની બીમારીનું પણ લક્ષણ હોય છે.

​ટિનિટસના દુષ્પ્રભાવ શું છે?

ટિનિટસના દુષ્પ્રભાવ નથી હોતા પરંતુ તીવ્ર ટિનિટસના કારણે વ્યક્તિનો સ્વભાવ ચિડિયો થઇ જવો અને રોજિંદી કામગીરીમાં ખલેલ ઉભી થઇ શકે છે. આનાથી વ્યક્તિની એકાગ્રતા અને દિમાગી સ્વાસ્થ્ય પર ગંભીર અસર પડી શકે છે.

​ટિનિટસનો ઘરેલૂ ઇલાજ શું છે?

ટિનિટસનો કોઇ સ્થાયી ઇલાજ નથી હોતો, ખાસ કરીને જો તે કાનની બીમારીના કારણે થયું હોય. પરંતુ તેને ટાળવા માટે કેટલીક વસ્તુઓ કરી શકાય છે જેમ કે, તીવ્રતાવાળા અવાજથી બચવું, જોરજોરથી સંગીત અથવા ગીતો સાંભળવાનું ટાળવું, ઇયરફોનનો નિયંત્રિત ઉપયોગ, ધ્વનિ પ્રદૂષણવાળા સ્થળો પર જતા અગાઉ કાનમાં રૂ લગાવવું વગેરે. આ પ્રકારે કાનના અંદરના ભાગ, નસ અને સંવેદનશીલ કોશિકાઓને બચાવી શકીએ છીએ.

​ડોક્ટરની તપાસ ક્યારે જરૂરી છે?

જો ટિનિટસ કોઇ કારણો વગર જ અમુક અઠવાડિયા કે મહિનાઓ સુધી સંભળાતી રહે અને તીવ્રતામાં વધારો થાય તો સાંભળવાની ક્ષમતાને પ્રભાવિત કરી શકે છે. આ સિવાય કાનમાંથી પાણી આવવાની સમસ્યા થાય તો ડોક્ટર પાસે તપાસ કરાવવી અનિવાર્ય છે. કાનની વિસ્તૃત તપાસ, સાંભળવાના પરિક્ષણ માટે સીટી સ્કેન અથવા એમઆરઆઇની જરૂર પડી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં નિષ્ણાત પાસે તપાસ કરાવવી અને ઇલાજ કરાવવો જરૂરી છે.

નોંધઃ આ લેખ માત્ર સામાન્ય જાણકારી માટે છે, તે કોઇ પણ પ્રકારે દવા કે ઇલાજનો પર્યાય હોઇ શકે નહીં. વધુ માહિતી માટે તમારાં ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો.

લેખક વિશે
હેતલ ડાભી
હેતલ ડાભી 13 વર્ષથી વધુનો અનુભવ ધરાવતી જર્નાલિસ્ટ છે જેઓએ તેમની કારકિર્દીની શરૂઆત અમદાવાદના એક લોકલ ન્યૂઝપેપર સાથે વર્ષ 2007માં કરી હતી. કારકિર્દીની શરૂઆતથી લઇ અત્યાર સુધી તેઓએ ક્રાઇમ, બિઝનેસ, ટેક્નોલોજી, પોલિટિક્સ, ઇન્ટરનેશનલ અફેર્સ, ટ્રાવેલ, ફેશન, લાઇફસ્ટાઇલ જેવા વિવિધ સેક્શનમાં કામ કર્યુ છે. હાલમાં તેઓ લાઇફસ્ટાઇલ સેક્શનમાં છેલ્લાં એક વર્ષથી કામ કરે છે. જ્યાં તેઓના અનુભવના આધારે વિવિધ માહિતી અને રસપ્રદ આર્ટિકલ્સ લખી રહ્યા છે જે વાચકોને સતત નવી નવી માહિતી સાથે જકડી રાખે છે. જર્નાલિઝ્મ ઉપરાંત હેતલ ડાભીને વાંચન, લેખન અને ડાન્સનો શોખ છે. તેઓના સાહિત્ય પ્રત્યેના લગાવ અને સતત કંઇક નવું લખવા તેમ જ વાંચવાના શોખથી તેઓ એક પરિપક્વ લેખિકા છે અને આ જ બાબતની ઝલક તેમના કામમાં પણ સરળતાથી જોવા મળે છે.... વધુ વાંચો

Read Next Story