સામાન્ય રીતે સ્ટ્રોક આવવાના થોડાં દિવસો પહેલાં માથાનો દુઃખાવો, શરીરના અમુક ભાગમાં સુન્નતા અથવા ઝણઝણાટીનો અનુભવ થાય છે, તેને સામાન્ય રીતે લોકો ગંભીરતાથી નથી લેતા. ઇન્ટરનેશનલ જર્નલ ઓફ સ્ટ્રોક (Internation Journal of Stroke) અનુસાર, સ્ટ્રોક વિશ્વમાં બીજું અને ભારતમાં થતા મૃત્યુ અને વિકલાંગતાનું 5મું સૌથી મોટું કારણ છે. હાલમાં જ થયેલા એક રિસર્ચના નિષ્કર્ષમાં આ જીવલેણ બીમારીથી કેવી રીતે બચી શકાય તે જણાવવામાં આવ્યું છે.
(તસવીરોઃ પિક્સાબે.કોમ, ફ્રિપિક.કોમ)
સ્ટ્રોક સ્ટડીમાં ખુલાસો
અચાનક આવવાની પ્રકૃતિ છતાં ઘણીવાર સ્ટ્રોક આવવાના અઠવાડિયા અગાઉ તેના લક્ષણો જોઇ શકાય છે. આ વાતની પુષ્ટિ લગભગ અડધાથી વધુ દર્દીઓએ કરી છે. કાર્ડિયાક સ્ક્રિન (Cardiacscree.uk)માં પ્રકાશિત એક રિસર્ચ અનુસાર, સ્ટ્રોકના 43 ટકા દર્દીઓએ જીવલેણ સ્ટ્રોકના એક અઠવાડિયા અગાઉ સુધી મિની સ્ટ્રોકના લક્ષણોનો અનુભવ કર્યો છે.
શું છે મિની સ્ટ્રોક?
માયોક્લિનિક (Mayoclinic.org) અનુસાર, મિની સ્ટ્રોકને ટ્રાન્સિએન્ટ ઇસ્કેમિક અટેક (TIA) પણ કહેવામાં આવે છે. તે થોડાં સમય સુધી દેખાતા સ્ટ્રોકનો સંકેત હોય છે. એક મિની સ્ટ્રોક બ્રેઇનમાં બ્લડ સપ્લાયમાં થોડાં સમય માટે અવરોધનું પરિણામ હોય છે. એક પ્રકારે TIA ગણતરીની મિનિટો સુધી જ રહે છે અને તેનાથી સ્થાયી ક્ષતિ નથી થતી.
મિની સ્ટ્રોકના લક્ષણો
નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ (NHS) અનુસાર, સ્ટ્રોકની માફક જ મિની સ્ટ્રોકના સામાન્ય લક્ષણો અચાનક જ જોવા મળે છે. જે નીચે મુજબ છે -
- ચહેરા અથવા બોડીના એક ભાગમાં પેરાલિસિસ
- સ્પષ્ટ બોલવામાં તકલીફ
- દ્રષ્ટિ નબળી થવી અથવા અચાનક ધૂંધળુ દેખાવું
- ડબલ વિઝન
- બેલેન્સ બગડવું અથવા ચાલવામાં પરેશાની
- હાથમાં સુન્નતા
- સમજવા કે વિચારવામાં પરેશાની
- ચક્કર આવવા
મિની સ્ટ્રોકના રિસ્ક ફેક્ટર
ક્લિવલેન્ડ ક્લિનિક (Cleveland Clinic) અનુસાર, સ્ટ્રોકની ફેમિલી હિસ્ટ્રી, 55થી વધુ ઉંમર, હાઇ બ્લડપ્રેશર, ફિઝિકલ એક્ટિવિટીની ઉણપ, ડાયાબિટીસ, હૃદયની બીમારીઓ, સ્મોકિંગ, મેદસ્વિતા જેવા કારકો સ્ટ્રોકના જોખમમાં વધારો કરે છે.
કેવી રીતે કરશો બચાવ
હેલ્ધી લાઇફ માટે સંતુલિત જીવનશૈલી ખૂબ જ જરૂરી છે. તેથી સ્ટ્રોકથી બચાવ માટે ધ્રૂમપાનની આદત છોડો, નિયમિત એક્સરસાઇઝ, લીલા પાંદડવાળા શાકભાજીનું સેવન, ડાયટમાં ફળોનો સમાવેશ, બેલેન્સ્ડ ડાયટ, સ્વસ્થ વજન વગેરે બાબતો પર ધ્યાન આપવાથી સ્વસ્થ જીવન જીવી શકાય છે.
નોંધઃ આ લેખ માત્ર સામાન્ય જાણકારી માટે છે, તે કોઇ પણ પ્રકારે દવા કે ઇલાજનો વિકલ્પ હોઇ શકે નહીં. વધુ માહિતી માટે તમારાં ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો.