ઘણી બ્રેસ્ટફીડિંગ મધર્સ (breastfeeding mothers) ને કેટલીક વાર માથામાં દુખાવો થઇ શકે છે. બ્રેસ્ટફીડિંગ કરાવતી વખતે માથામાં દુખાવો થવાના ઘણા કારણો છે, જેમાં ડિહાઇડ્રેશન (dehydration) અને થાકના કારણે સ્ટ્રેસ (stress) , વાતાવરણમાં ફેરફાર અને એનર્જી પણ સામેલ છે. ડિલીવરી બાદ શરીરમાં આવેલા હાર્મોનલ ફેરફાર (hormonals changes) ના કારણે પણ માથાનો દુખાવો થઇ શકે છે. જો તમને બ્રેસ્ટફીડિંગ કરાવતી વખતે માથામાં દુખાવો (headache) થાય છે, તો તમે આ આર્ટિકલમાંથી તેનું કારણ અને સારવાર જાણી શકો છો.
(ફોટો ક્રેડીટ- PIXABAY, FREEPIK)
બ્રેસ્ટફીડિંગ હેડેક શું છે?
આને લેક્ટેશન હેડેક (lactation headache) પણ કહે છે. ક્યારેક બાળકને દૂધ પીવડાવતી વખતે માતાને માથામાં દુખાવો અનુભવાય છે. સામાન્ય રીતે દૂધ પીવડાવવાનું બંધ કર્યા પછી આ દુખાવો ઓછો અથવા બંધ થઇ જાય છે. કેટલાક એક્સપર્ટનું માનવું છે કે, ઓક્સીટોસિન હાર્મોન (oxitocin hormon) આવા દુખાવાનું કારણ હોઇ શકે છે.
શું છે ઓક્સીટોસિન?
ડિલીવરી સમયે પ્રસૂતિ શરૂ કરવામાં આ હાર્મોન આગળ પડતી ભૂમિકા ભજવે છે. આ હોર્મોન બ્રેસ્ટફીડિંગ દરમિયાન પણ રિલીઝ થાય છે અને દૂધની નળીઓને ટાઇટ કરે છે અને દૂધના પ્રવાહમાં મદદ કરે છે. જ્યારે બાળક બ્રેસ્ટને ખેંચે છે, ત્યારે શરીરમાં વધુ ઓક્સીટોસિન રિલીઝ (oxytocin release) થાય છે. તેના વધવાથી કેટલીક મહિલાઓ માથામાં દુખાવો અનુભવે છે.
બ્રેસ્ટફીડિંગ હેડેકના કારણો
ડિલીવરી બાદ સ્તનપાન કરવાતી વખતે માઇગ્રેન, ઓછું પાણી, મેસ્ટાઇટિસ, થાક, ટીવી અથવા મોબાઇલનો વધુ ઉપયોગ, સાઇનસ અથવા એલર્જીના કારણે માથાનો દુખાવો થઇ શકે છે.
માથાના દુખાવા માટે દવાઓ
એ વાતને ભૂલી જાવ કે માતાએ માથાના દુખાવાની દવા લેવાથી બાળક પર કોઇ અસર થાય નહીં. બ્રેસ્ટફીડિંગ મધર્સ એ ડોક્ટરની સલાહ લીધા પછી જ કોઇ દવા લેવી જોઇએ. જોકે તમે તેના માટે ઘરગથ્થૂ ઉપચાર પણ કરી શકો છો.
બ્રેસ્ટફીડિંગ હેડેકનો ઘરગથ્થૂ ઉપચાર
- બ્રેસ્ટફીડિંગ મધર્સે પૂરતુ પાણી પીવું જોઇએ. બ્રેસ્ટમાં થતા દુખાવાને દૂર કરવા માટે હળવો મસાજ કરાવવો જોઇએ.
- સ્તનપાન કરાવતી માતાઓએ પૂરતો આરામ કરવો જોઇએ અને એનર્જી મેળવવા અથવા થાક દૂર કરવા પૂરતી ઊંઘ લેવી જોઇએ.
આહાર કેવો લેવો
બ્રેસ્ટફીડિંગ મધર્સ એ માથાના દુખાવામાં રાહત મેળવવા માટે સફરજન અને પાલક જેવી વસ્તુઓ ખાવી, કારણ કે તેમાં રાઇબોફ્લેવિન (riboflavin) હોય છે. તમે કેફિન ઓછું લો કારણ કે તેનાથી માથાનો દુખાવો વધી શકે છે. સમયસર આહાર લો અને એક પણ સમયનું જમવાનું સ્કિપ ના કરો.
નોંધઃ આ લેખ સામાન્ય માહિતી માટે છે, તે કોઇ પણ પ્રકારે દવા કે ઇલાજનો પર્યાય હોઇ શકે નહીં. વધુ માહિતી માટે તમારાં ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો.