160 વર્ષ પછી અદભૂત સંયોગ, અધિક માસ અને લીપ યર એક જ વર્ષમાં

ભારતીય જ્યોતિષ મુજબ દર પોણા 3 વર્ષે આવતો અધિક માસ આમ તો ખગોળીય ઘટનાને આભારી છે. પરંતુ ભારતીય સંસ્કૃતિમાં આ મહિનો ભક્તિનો મહિનો તરીકે કહેવાય છે. હિન્દુ ગ્રંથ ‘ધર્મસિંધુ’ તથા ‘નિર્ણયસિંધુ’માં અધિક માસ અંગેના ઘણા નિયમો જણાવાયા છે. અધિક માસમાં નિત્ય, નૈમિત્તિક અને કામ્ય એમ 3 પ્રકારનાં કર્મ કરી શકાય છે. તેમાં પણ આ વર્ષે આસો મહિનો હોવાના કારણે આ અધિક માસનું મહત્ત્વ અનેક ગણું વધી જાય છે. પરંતુ આ મહિનામાં કોઇ કામનું સમાપન ન કરવું જોઇએ. વિવાહ, મુંડન, ગૃહપ્રવેશ અને યજ્ઞોપવીત જેવાં માંગલિક કાર્યોને બાદ કરતા તમામ નૈમિત્તિક, કામ્ય અને નિત્ય કાર્યો કરી શકાય છે.

આ આખા મહિનામાં વ્રત, તીર્થસ્નાન, ભાગવત પુરાણ, ગ્રંથોનું અધ્યયન, વિષ્ણુયજ્ઞ વગેરે કરી શકો છો. જે કાર્ય પહેલાં શરૂ થઇ ચૂક્યાં છે તે શરું જ રાખી શકાય છે.
સંતાનના જન્મ માટે ગર્ભાધાન, પુંસવન, સીમંત વગેરે સંસ્કાર કરી શકાય છે. જો કોઇ માંગલિક કાર્યની શરૂઆત થઇ ચૂકી હોય તો તે કરી શકાય. લગ્ન ન થઇ શકે પણ સગપણ જોઇ શકાય, સગાઇ કરી શકાય. ગૃહપ્રવેશ ન કરી શકાય પણ નવા મકાનનું બુકિંગ, પ્રોપર્ટીની ખરીદી કરી શકાય. મોટો સોદો ટોકન આપીને કરી શકાય. ફાઇનલ ડીલ મુહૂર્ત જોઇને જ કરવી. આ મહિને કોઇ પ્રાણપ્રતિષ્ઠા, સ્થાપના, વિવાહ, મુંડન, યજ્ઞોપવીત ન થઇ શકે. નવવધૂ ગૃહપ્રવેશ, નામકરણ, અષ્ટકા, શ્રાદ્ધ જેવા સંસ્કાર ન કરવા.

અજબ સંયોગ

આ વખતે અધિક માસમાં એક વિશેષ સંયોગ છે. જેમાં લીપ યર અને અધિક આસો માસ બંને સાથે આવ્યા છે. અધિક આસો માસ આ અગાઉ 2001માં આવ્યો હતો પણ લીપ યર સાથે અધિક આસો માસ 160 વર્ષ પૂર્વે 1860ની 2 સપ્ટેમ્બરે આવ્યો હતો. આ વર્ષ 2020 પણ લીપ યર છે.

આ રીતે થાય છે અધિક માસની ગણતરી

કાલ ગણનાની બે રીત છે. પહેલી સૂર્યની ગતિથી અને બીજી ચંદ્રની ગતિથી. સૌર વર્ષ સૂર્યની ગતિ પર આધારિત છે જ્યારે ચંદ્ર વર્ષ ચંદ્રની ગતિ પર. સૂર્ય એક રાશિને પાર કરવામાં 30.44 દિવસનો સમય લે છે. આ રીતે 12 રાશિ પાર કરતા એટલે કે સૌર વર્ષ પૂરું કરતા સૂર્યને 365.25 દિવસ લાગે છે. લગભગ દર પોણા 3 વર્ષે એટલે કે 32 મહિના, 14 દિવસ, 4 કલાક બાદ ચંદ્ર વર્ષમા માટે આ દિવસો લગભગ 1 મહિના જેટલા થઇ જાય છે. તેથી જ્યોતિષ શાસ્ત્રની ગણતરીને યોગ્ય રાખવા માટે દર 3 વર્ષે ચંદ્ર માસમાં વધુ એક મહિનો જોડી દેવાય છે. જેને અધિક માસ કહે છે.