દરેક પાકિસ્તાની ઉપર હવે 1,75,000 રૂપિયાનું દેવું, શું પાકને કંગાળ બનાવીને જ છોડશે ઈમરાન ખાન?

ઈસ્લામાબાદ: પાકિસ્તાનને કંગાળ બનાવવા તરફ આગળ વધી રહેલા વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાન પોતાના દેશના નાગરિકોને દેવાની જાળમાં ફસાવતા જઈ રહ્યા છે. તાજેતરમાં જ પાકિસ્તાનની સંસદમાં ઈમરાન ખાન સરકારે સ્વીકાર્યું હતું કે, હાલમાં દરેક પાકિસ્તાની ઉપર 1,75,000 રૂપિયાનું દેવું છે. તેમાં ઈમરાન ખાનની સરકારનું યોગદાન 54,901 રૂપિયા છે, જે દેવાની કુલ રકમના 46 ટકા છે. દેવાનો આ બોજ પાકિસ્તાનીઓ ઉપર છેલ્લા બે વર્ષમાં વધ્યો છે. એટલ કે, ઈમરાન ખાને જ્યારે પાકિસ્તાનની સત્તા સંભાળી હતી, ત્યારે દેશના દરેક નાગરિક ઉપર 1,20,099 રૂપિયાનું દેવું હતું.

નાણાકીય વર્ષ 2020-21ના ફિસ્કલ નીતિ પર નિવેદન આપતા પાકિસ્તાનના નાણામંત્રીએ એ પણ માન્યું કે, ઈમરાન ખાન સરકાર ફિસ્કલ ડેફિસિટીને રાષ્ટ્રીય અર્થવ્યવસ્થાના ચાર ટકા સુધી કરવામાં નિષ્ફળ રહી છે. આ રીતે સરકારે 2005ની ફિસ્કલ રિસ્પોન્સિબિલિટી અને ડેબ્ટ લિમિટ (FRDL) અધિનિયમનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે. એવામાં પાકિસ્તાનની કુલ ફિસ્કલ ડેફિસિટી જીડીપીના 8.6 ટકા રહી છે, જે એફઆરડીએલ અધિનિયમ કાયદાની મર્યાદાથી બે ગણી વધારે છે.

પાકિસ્તાને દેશ ઉપર વધતા વિદેશી દેવાને ઘટાડવા માટે ફિસ્કલ રિસ્પોન્સિબિલિટી અને ડેબ્ટ લિમિટ એક્ટને વર્ષ 2005માં પસાર કર્યો હતો. તેમાં જોગવાઈ કરાઈ હતી કે, ફિસ્કલ ડેફિસિટી દેશની અર્થવ્યવસ્થા કરતા 4 ટકાથી વધુ ન હોય. તેમાં એમ પણ કહેવાયું હતું કે, ફિસ્કલને લઈને સરકારની બધી નીતિઓનો ગંભીરતાથી અભ્યાસ પણ કરવામાં આવે.

પાકિસ્તાનની સંસદમાં આ રિપોર્ટ ગુરુવારે રજૂ કરાયો હતો. પાકિસ્તાનના ઈતિહાસમાં આ રિપોર્ટને સૌથી ઓછી જાણકારીવાળું નીતિગત નિવેદન જણાવાઈ રહ્યું છે. અધિકારીઓએ કહ્યું કે, ઋણ નીતિ કાર્યાલાયએ નાણા મંત્રાલયને નીતિનો એક વિસ્તૃત ડાફ્ટ આપ્યો હતો. જોકે, તેને આદેશ અપાયો કે, આ રિપોર્ટને શીર્ષક સહિત માત્ર 11 પેજમાં જ સમેટી લેવામાં આવે.

બે વર્ષની ફિસ્કલ પોલિસીના વિવરણમાં જણાવ્યું છે કે, ઈમરાન ખાનની પાર્ટી પાકિસ્તાન તહરીક-એ-ઈન્સાફ (પીટીઆઈ) સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન લોકો ઉપર 54,901 રૂપિયાનું દેવું વધ્યું છે. જૂન 2018માં પાકિસ્તાનનું જાહેર દેવું 1,20,099 ટ્રિલિયન પાકિસ્તાની રૂપિયા હતું. ઈમરાન ખાનની આગેવાનીવાળી સરકારના પહેલા વર્ષમાં આ રકમ 28 ટકા વધીને 33,590 ટ્રિલિયન રૂપિયા થઈ ગઈ, જ્યારે તેના પછીના વર્ષે આ દેવામાં 14 ટકાનો વધારો થઈ ગયો.